Tędy przeszła Warszawa

Tomasz Gołąb

publikacja 06.08.2013 23:40

Rozdzielano matki, dzieci i mężczyzn. Wydawano głodowe racje, zostawiając na gołej posadzce w otoczeniu robaków i fekaliów. Przez obóz przejściowy w Pruszkowie przeszło ponad pół miliona warszawiaków. Wielu z nich zginęło w obozie lub po drodze, pędzeni z Warszawy na piechotę albo stłoczeni w kolejowych wagonach.

Tędy przeszła Warszawa W uroczystościach wzięli udział mieszkańcy Pruszkowa, którzy ratowali więźniów obozu oraz osoby, które jako dzieci przeszły przez Dulag 121 Tomasz Gołąb /GN

Uroczystości upamiętniające exodus powstańczej Warszawy odbyły się w Muzeum Dulag 121 w Pruszkowie, miejscu przez które między 6 sierpnia 1944 roku i 16 stycznia 1945 r. przeszło 650 tys. mieszkańców Warszawy wygnanych z miasta przez hitlerowców po wybuchu Powstania Warszawskiego.

Obóz przejściowy Durchgangslager (Dulag) 121 przeznaczony dla ludności cywilnej powstał na terenie Warsztatów Kolejowych w Pruszkowie.

7 sierpnia - z Woli dotarł tu pierwszy transport ludności cywilnej, pierwszy z setek, które przybywały nieprzerwanie do końca października 1944 roku. Przez pruszkowski obóz przeszło 650 tysięcy wypędzonych dopełniając hekatombę, która spotkała mieszkańców Warszawy. Pamiętając o ich tragedii pragniemy oddać również hołd mieszkańcom Pruszkowa i okolic, którzy ofiarnie nieśli pomoc więzionym - mówiła obecna na uroczystości Elżbieta Smolińska, starosta pruszkowski, która wraz z Hanną Siniecką, mieszkanką Pruszkowa w czasie wojny, odsłoniła pamiątkową tablicę poświęconą tym, którzy nieśli pomoc wypędzonym warszawiakom podczas i po Powstaniu Warszawskim.

Podczas uroczystości odsłonięto „Makietę niemieckiego obozu przejściowego Dulag 121 zorganizowanego na terenie Zakładów Naprawczych Taboru Kolejowego w Pruszkowie”, na której artysta plastyk Wojciech Zasadni odwzorował ze szczegółami 54-hektarowy teren ówczesnego obozu.

Przed budynkiem muzeum pokazano również wystawę „NAZAJUTRZ. Losy mieszkańców Warszawy po 1 sierpnia 1944”, którą dzięki uprzejmości Fundacji „Polsko-Niemieckie Pojednanie” będzie można oglądać koło siedziby Muzeum Dulag 121 do końca września.

Obchody upamiętniające exodus powstańczej Warszawy zakończyło uroczyste złożenie kwiatów pod pomnikiem „Tędy przeszła Warszawa” na terenie byłego obozu Durchgangslager 121, przy hali nr 5.