Aż chce się czytać

Tomasz Gołąb

publikacja 07.10.2015 19:01

Stali bywalcy biblioteki przy ul. Koszykowej będą zaskoczeni zmianami. Nowi - zachwyceni nowoczesnością. Pastelowe kanapy, wielka ściana żywej zieleni i wiele światła zachęca do przejrzenia niejednej książki.

Aż chce się czytać Biblioteka na Koszykowej ma ponad 1,5 miliona książek Tomasz Gołąb /Foto Gość

Ciasne korytarze zamieniły się w wielkie przestrzenie. Obskurne ściany - w pastelowe płaszczyzny z zieloną, żywą, kilkumetrową dekoracją w patio. Przeszklone sufity wpuszczają słoneczne światło. Kanapy aż proszą, by na nich usiąść z ulubioną książką. Nowe oblicze biblioteki przy Koszykowej będzie się podobać. No, chyba, że ktoś uwielbia ciasnotę i kurz.

Zupełnie nowa przestrzeń powstała m.in. dzięki zadaszeniu szkłem dziedzińców wewnętrznych. Zostały one połączone z czytelnią i z niemal stuletnim budynkiem. Tak rozbudowany, zmodernizowany i nowocześnie wyposażony gmach biblioteki daje teraz więcej możliwości (w sumie zbiory biblioteki liczą ok. 1,5 mln woluminów). Nowe czytelnie dały bibliotece 172 dodatkowe miejsca przy zachowaniu bezpośredniego dostępu do księgozbioru. Dzięki przebudowie biblioteka na Koszykowej to miejsce o dużym komforcie pracy dla jej użytkowników – również osób niepełnosprawnych.

Na parterze mieści się m.in. Czytelnia im. Faustyna Czerwijowskiego - nazwa nadana dla upamiętnienia pioniera bibliotekarstwa, pierwszego dyrektora biblioteki, piastującego to stanowisko w latach 1907-1937. Tu również zlokalizowana jest wypożyczalnia oraz strefa funkcjonalna z recepcją, rejestracją i informacją. Dzięki swojej atmosferze ta część budynku stanie się z pewnością obszarem rekreacji i kameralnych spotkań. Wyciszający nastrój wprowadza m.in. porośnięta zielenią ściana. Nie brakuje również elementów artystycznych - jedną ze ścian zdobi praca wykonana metodą sgrafitto autorstwa Marcina Bogusławskiego przedstawiająca księgozbiory.

Książnica popularnie zwana „biblioteką na Koszykowej” jest jedną z największych i najstarszych bibliotek publicznych w Polsce. Powstała w 1907 r. z inicjatywy społecznej jako nowoczesna książnica naukowa przeznaczona dla wszystkich. W 1914 r. otrzymała własny gmach ufundowany przez Eugenię Kierbedziową i wkrótce stała się ośrodkiem życia kulturalnego w Warszawie. W 1928 r. przeszła pod Zarząd Miasta jako Biblioteka Publiczna m.st. Warszawy. W latach 1928-1939 zorganizowała wzorową sieć biblioteczną, stworzyła nowoczesną służbę informacyjną oraz centralny ośrodek metodyki i instruktażu dla miejskiej sieci bibliotecznej. Prowadziła szkołę bibliotekarską i wydawała ukazujący się do dziś miesięcznik „Bibliotekarz”. Normalną działalność biblioteki przerwała II wojna światowa. W jej wyniku instytucja straciła 80 proc. zbiorów.

Dziś ze starej biblioteki zostały tylko książki i wielka szafa z 1907 r. 7 października jedna z największych i najstarszych polskich bibliotek otworzyła nowe przestrzenie dla czytelników. Uroczystej inauguracji dokonał dyrektor biblioteki dr Michał Strąk wraz z marszałek Sejmu Małgorzatą Kidawą-Błońską, minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego Małgorzatą Omilanowską, członkami Zarządu Województwa Mazowieckiego Wiesławem Raboszukiem i Elżbietą Lanc, a także byłym prezydentem Bronisławem Komorowskim i byłym premierem Waldemarem Pawlakiem.

Na I piętrze znajdzie się czytelnia czasopism im. prof. Władysława Bartoszewskiego - nazwa nadana dla upamiętnienia nieodżałowanego przyjaciela biblioteki i darczyńcy. Miejsce to będzie służyć czytelnikom dwóch działów: działu Czasopism, który dysponuje dużym zasobem bieżących tytułów (ok. 300), oraz działu Varsavianów - w całości w wolnym dostępie - wraz ze zbiorami liczącymi ok. 12 tys. woluminów. Również na tym samym piętrze - w łączniku między nowym a starym gmachem - znajduje się przestrzeń ze stacjonarnymi komputerami do użytku czytelników.

Wszystko to stało się możliwe dzięki 40 mln zł dotacji z budżetu województwa mazowieckiego i 20 mln zł unijnego dofinansowania w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2007-2013.

Nowa czytelnia ma rozbudowany księgozbiór, który będzie teraz bardziej dostępny dla czytelników. Dzięki stworzeniu nowej przestrzeni można było dołączyć pozycje, które dotychczas z braku miejsca musiały być przechowywane w magazynie. Z założenia ma być to miejsce dogodne dla pracy głównej grupy korzystającej z biblioteki - dla uczniów i studentów.

Magazyny zbiorów powiększyły się o 14 kilometrów półek. Wykorzystano tu metalowe regały przesuwne, które pozwalają bezpiecznie przechowywać wielotysięczne partie zbiorów. Jest to też bardziej ekonomiczne rozwiązanie niż dotychczas stosowane tradycyjne regały stacjonarne; pojemność magazynów zwiększyła się prawie dwukrotnie.

Pomieszczenia magazynów bibliotecznych, podobnie jak cały gmach, wyposażone są w instalację klimatyzacji zapewniającą odpowiedni i stabilny poziom temperatury i wilgotności wraz ze stałym monitoringiem tych parametrów, jak również w instalację sygnalizacji i gaszenia pożaru oraz kontroli dostępu.

Budynek nowej biblioteki powiększył się prawie dwukrotnie, do 5 400 mkw. Prace rozpoczęły się w kwietniu 2013 r. Częściowe wyburzenie oficyn znajdujących się na tyłach zabytkowego gmachu im. Stanisławów Kierbedziów pozwoliło na wmurowanie kamienia węgielnego 12 września 2013 r. Wiosną 2015 r., czyli dwa lata po rozpoczęciu prac, wybudowane przestrzenie zaczęły wypełniać się regałami, a następnie książkami. Już 8 października 2015 r. próg nowej Biblioteki przekroczą pierwsi czytelnicy.

Obecnie Dyrekcja Biblioteki Publicznej m.st. Warszawy Biblioteka Główna Województwa Mazowieckiego podejmuje starania pozyskania kolejnych pieniędzy na realizację drugiego etapu przebudowy. Przygotowywany projekt obejmuje rewitalizację i zmianę funkcji powstałego w 1973 r. budynku mieszczącego dotychczas część czytelni. Według zamierzeń w wyremontowanych przestrzeniach powstanie przestrzeń przeznaczona na kulturalną aktywność mieszkańców Warszawy i Mazowsza.