„Kocham cię” alfabetem Morse’a

akz

|

Gość Warszawski 16/2024

publikacja 18.04.2024 00:00

W więzieniu na Rakowieckiej zajmowali sąsiednie cele. Kontaktowali się stukaniem w mur. Pierwszy raz zobaczyli się na swoim ślubie. Opowiada o nich spektakl „Przez ścianę”.

Ludzkim dramatom Rakowieckiej 37 towarzyszyła też niezliczona liczba pięknych gestów i postaw. Ludzkim dramatom Rakowieckiej 37 towarzyszyła też niezliczona liczba pięknych gestów i postaw.
Tomasz Gołąb/ Foto Gość

Wiesławę Pajdak, córkę legionisty, aresztowano w 1947 roku pod pretekstem podejrzeń o konspirację. Jerzego Śmiechowskiego ps. Tur oskarżano o szpiegostwo, bo zorganizował akcję przerzutu do Szwecji Stefana Korbońskiego. Oboje byli młodzi, pochodzili z rodzin o korzeniach patriotycznych i trafili do więzienia z powodów politycznych. Ich cele dzieliła ściana. Mała i Ju, jak się pieszczotliwie nazywali, nie znali się wcześniej. Nawiązali ze sobą kontakt, wystukując alfabetem Morse’a różne wiadomości. Zaczęło się od prostych pytań: „Kim jesteś, za co siedzisz?”. Kiedy okazało się, że Jerzemu grozi kara śmierci, Wiesława podtrzymywała go na duchu. Pomiędzy wezwaniami na przesłuchania i torturami opowiadała Jerzemu krzepiące historie i streszczała książki. Najwięcej czasu poświęciła „Tristanowi i Izoldzie”. Po kilku miesiącach, wciąż porozumiewając się alfabetem Morse’a, Jerzy oświadczył się Wiesi, a ona zgodziła się zostać jego żoną. Zanim jednak mogli się spotkać, minęło niemal 6 lat. Po raz pierwszy zobaczyli się podczas swojego ślubu 9 kwietnia 1953 roku w zakładzie karnym w Grudziądzu. Kilka tygodni później Wiesława, na mocy amnestii, opuściła więzienie. Państwo Śmiechowscy przeżyli wspólnie 55 lat. Ona pracowała w Akademii Medycznej na wydziale stomatologii, a potem jako dentystka, On został zatrudniony w Stowarzyszeniu PAX. Jerzy zmarł 6 sierpnia 2008 roku, a Wiesława 18 sierpnia 2011 roku w Warszawie.

Losy państwa Śmiechowskich są podstawą przygotowanego przez IPN oraz Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL spektaklu w reżyserii Leszka Zdunia „Przez ścianę”. Wystąpią w nim Magdalena Krylik i Ksawery Szlenkier. Za muzykę odpowiada Rafał Odrobina. Choreografię opracowała Anna Sąsiadek, a scenografię Aleksandra Reda.

Premierę zaplanowano 24 i 25 kwietnia o godz. 19 w budynku muzeum przy ul. Rakowieckiej 37. Bezpłatne wejściówki można rezerwować pod adresem: wydarzeniakulturalne@ipn.gov.pl. Kolejne przedstawienia odbędą się w maju i czerwcu.

Dziękujemy, że z nami jesteś

To dla nas sygnał, że cenisz rzetelne dziennikarstwo jakościowe. Czytaj, oglądaj i słuchaj nas bez ograniczeń.

W subskrypcji otrzymujesz

  • Nieograniczony dostęp do:
    • wszystkich wydań on-line tygodnika „Gość Niedzielny”
    • wszystkich wydań on-line on-line magazynu „Gość Extra”
    • wszystkich wydań on-line magazynu „Historia Kościoła”
    • wszystkich wydań on-line miesięcznika „Mały Gość Niedzielny”
    • wszystkich płatnych treści publikowanych w portalu gosc.pl.
  • brak reklam na stronach;
  • Niespodzianki od redakcji.
Masz subskrypcję?
Kup wydanie papierowe lub najnowsze e-wydanie.