Otwierając cykl katechez, słowo wprowadzenia wygłosił kard. Kazimierz Nycz, metropolita warszawski. - W świecie toczy się dyskusja na wiele ważnych tematów, które czasem wymagają zatrzymania, ale zawsze potrzebują światła Ewangelii. Katechezy Warszawskie mają dać takie światło na wszelkie sprawy, które nurtują współczesnego człowieka - powiedział.

Następnie głos zabrał o. Michał Mrozek OP, który przybliżył kwestię roli sumienia na przestrzenie dziejów. Prelegent zwrócił uwagę, że dawniej nie zajmowało ono tyle uwagi, co dziś. - W Nowym Testamencie słowo to nie pada ani razu, pojawia się dopiero w II Liście św. Pawła do Rzymian. Także św. Tomasz z Akwinu w swojej "Sumie Teologicznej" nie poświęca mu osobnego traktatu, jest jedynie wzmianką, gdy omawia intelektualne władze w człowieku. O czym to świadczy ?- zastanawiał się duchowny.

Odpowiedź na to pytanie kaznodzieja wskazał w nauczaniu o. Pinkersa, belgijskiego dominikanina, który śledził przemianę moralności na przestrzeni dziejów. - W pierwszych wiekach chrześcijaństwa moralność była drogą do szczęścia, potem związek ten przestał być oczywisty. Dziś moralność postrzega się jako pożegnanie ze szczęściem - mówił o. M. Mrozek powołując się na belgijskiego duchownego.

  W spotkaniu uczestniczyło kilkaset osób Agata Ślusarczyk /Foto Gość W rozważaniu nad sumieniem dominikanin przytoczył także przemówienie papieża Benedykta XVI, które wygłosił na uniwersytecie w Ratyzbonie. Ojciec święty zarysował w nim dwie wielkie tradycje mówiące o naturze Boga: woluntarystyczną i intelektualną. Teoria woluntarystyczna mówi o tym, że Bóg jest wszechwładny i nie można Go zamknąć w racjonalność. - Rozważanie to może doprowadzić do tego, że nie będziemy wstanie zrozumieć Bożej woli, będzie dla nas odległa, irracjonalna. Bóg może stać się dla nas kapryśnym i niezrozumiały - mówił o. M. Mrozek.

I dodał: - Sumienie w tej teorii jest identyfikowane z ograniczeniami, to przyjmowanie bożych nakazów bez zrozumienia. Rodzi to pewien bunt w człowieku, moralność okazuje się zbyt ciasna. Człowiek sam chce stanowić prawo - mówił.

Z kolei teoria intelektualna, której propagatorami był np. św. Augustyn, objawia Boga jako "logos”, które działa z miłością dla naszego dobra. - W tej koncepcji wolność bliższa jest mądrości, poszukiwanie tego, co najbardziej owocne. Prawo ma chronić człowieka w drodze ku większemu dobru. Sumienie kontroluje, czy człowiek dobrze się rozwija - tłumaczył.

Kaznodzieja przytoczył także, co na temat sumienia mówi Katechizm Kościoła Katolickiego: "Sumienie jest najtajniejszym ośrodkiem i sanktuarium człowieka, gdzie przebywa on sam z Bogiem, którego głos w jego wnętrzu rozbrzmiewa. [...] Sumienie moralne jest sądem rozumu” [KKK 1776].

Dominikanin położył nacisk na chrześcijańskie spojrzenie na kwestie sumienia. Raz jeszcze podkreślił, że wszelkie "ograniczenia” jakie nakłada na nas moralność wynikają z Bożej miłości. - Bóg jest naszym ojcem, patrzy na nas z pragnieniem wzrostu. Moralność to wyzwolenie człowieka do wielkiego życia, a nie ciasna foremka. To prawo, którego źródłem jest miłość Chrystusa do nas - tłumaczył.

Na zakończenie swojego wystąpienia, dominikanin raz jeszcze podjął próbę wyjaśnienia, czym jest chrześcijańskie sumienie. - Sumienie ma kontrolować, czy proces wzrastania dobrze postępuje, czy mądrze kochamy Boga i bliźniego. Sumienie to rozsądek doświetlony światłem wiary. Mamy patrzeć jednocześnie w niebo i pod nogi - zakończył.

Po konferencji miała miejsce dyskusja. O postrzeganiu sumienia we współczesnym świecie, jego indywidualizacji, klauzuli sumienia i o tym, czy sumienie jest równoznaczne z intuicją dyskutowali i jak je kształtować rozmawiali o. Michał Mrozek OP, Tomasz Królak z KAI, ks. prof. Krzysztof Bardski z UKSW.  Podczas drugiej części była możliwość zadawania pytań bezpośrednio oraz - dla słuchaczy w radio bądź w internecie - poprzez portale społecznościowe. Całość spotkania transmitowało Radio Plus.

Katechezy Warszawskie to cykl konferencji formacyjnych skierowanych ku pogłębieniu znajomości nauki Kościoła. Będą wygłaszane w akademickim kościele św. Anny, o godz. 19.30. Pierwszy sezon potrwa do 27 listopada.

Program kolejnych katechez:

- JAK ODRÓŻNIĆ SUMIENIE OD UCZUĆ I EMOCJI
(ks. Ryszard Moń) czwartek, 30 października, 19:30

- WOLNOŚĆ, ODPOWIEDZIALNOŚĆ, SUMIENIE
(ks. Jan Konarski) czwartek, 6 listopada, 19:30

- SUMIENIE W ŻYCIU PRYWATNYM I PUBLICZNYM
(ks. Piotr Mazurkiewicz) czwartek, 13 listopada, 19:30

- CZY MOŻNA WYCHOWAĆ SUMIENIE?
(ks. Wojciech Bartkowicz) czwartek, 20 listopada, 19:30

6. SUMIENIE MIĘDZY ETYKĄ A RELIGIĄ
(o. Paweł Krupa OP) czwartek, 27 listopada, 19.30