List, który zapoczątkował pojednanie

Tomasz Gołąb

publikacja 23.06.2015 13:32

Został napisany pół wieku temu, ale w Polsce jego oryginał widzimy pierwszy raz. Sławny list-orędzie biskupów polskich do biskupów niemieckich ze sławnymi słowami "Przebaczamy i prosimy o przebaczenie” można do piątku oglądać w Sejmie.

List, który zapoczątkował pojednanie Dokument zawiera trzy karty. Na wystawie można zobaczyć m.in. część podpisów biskupów Tomasz Gołąb /Foto Gość

W 1965 r. biskupi polscy skierowali list do biskupów niemieckich, mówiący o konieczności pojednania. Orędzie podpisane zostało przez 34 polskich biskupów, m.in. kardynała Stefana Wyszyńskiego i biskupa Karola Wojtyłę. Autorem tekstu i inicjatorem listu był arcybiskup wrocławski Bolesław Kominek. List wręczony został biskupom niemieckim 18 listopada 1965 r. podczas Soboru Watykańskiego II. Muzeum Historii Polski wypożyczyło archiwalny dokument z Historycznego Archiwum Arcybiskupstwa Kolonii.

Najbardziej znane zdanie z listu - „udzielamy przebaczenia i prosimy o nie” - stało się przedmiotem ataku komunistycznej propagandy w Polsce za rzekomą zdradę interesów narodowych.

Pojednawcza treść listu była sprzeczna z oficjalną komunistyczną propagandą, podkreślającą zagrożenie, jakim dla Polski miały być Niemcy Zachodnie. Tekst dokumentu został zredagowany w Rzymie przez abp. Kominka w języku niemieckim.

Nigdy nie było polskiej wersji tego listu, co stanowiło przyczynę wielu problemów i manipulacji, kiedy komunistyczne media przedstawiły polskiej opinii publicznej zmanipulowaną jego wersję.

Hierarchom zarzucono nieomal zdradę stanu, brak wyczucia polskich interesów narodowych i zaprzedanie się niemieckim imperialistom. Największe oburzenie wywołał fragment, który przetłumaczono, jako „przebaczamy i prosimy o przebaczenie”, choć było to wyrwane z kontekstu i zniekształcone.

Wersja prawdziwa była następująca: „W tym jak najbardziej chrześcijańskim, ale i bardzo ludzkim duchu wyciągamy do Was, siedzących na ławach kończącego się Soboru, nasze ręce oraz udzielamy wybaczenia i prosimy o nie”.

Z okazji przypadającej w tym roku 50. rocznicy wystosowania, po raz pierwszy w Polsce można zobaczyć oryginał słynnego listu  biskupów polskich do biskupów niemieckich, zwanego „Przebaczamy i prosimy o przebaczenie”. List wystawiony jest w gmachu Sejmu do 26 czerwca br. na wystawie czasowej „Odwaga i pojednanie”.

Prezentowany na wystawie dokument zawiera trzy strony z częścią podpisów 34 biskupów. Do Polski trafił także z powodu toczącego się procesu beatyfikacyjnego kard. Stefana Wyszyńskiego, jednego z inicjatorów polsko-niemieckiego pojednania.

- Ten list to symbol rzeczy niemożliwych. Był kamieniem milowym tego, co stało się 25 lat temu, Mszy Pojednania w Krzyżowej koło Świdnicy - mówiła podczas otwarcia wystawy Elżbieta Radziszewska, wicemarszałek Sejmu.

Program wystawy oparty jest na treściach ekspozycji plenerowej przygotowanej przez Muzeum Historii Polski z okazji 25. rocznicy Mszy Pojednania w Krzyżowej koło Świdnicy. Została ona uroczyście otwarta w listopadzie 2014 r. przez Premier Ewę Kopacz oraz Kanclerz Angelę Merkel.

Wystawę „Odwaga i pojednanie” można będzie obejrzeć w najbliższy piątek, 26 czerwca, od 9.00 do 16.00. Wstęp dla grup oraz osób indywidualnych jest możliwy po uprzednim zgłoszeniu.

Wejścia na wystawę odbywać się będą od 9.00 do 16.00, o każdej pełnej godzinie (łącznie osiem wejść, maksymalna liczba osób w jednej grupie: 50).

Zgłoszenia drogą mailową przyjmowane są na adres rsvp@muzhp.pl do czwartku, 25 czerwca, do 15.00. W zgłoszeniu trzeba podać imię i nazwisko, nr PESEL, telefon kontaktowy oraz preferowaną godzinę zwiedzania.