Warszawa naszych rodziców

Tomasz Gołąb /PAP

publikacja 03.07.2016 08:00

Powojenne stołeczne osiedla i budynki, m.in. Muranów, MDM, Centralny Dom Towarowy, Supersam czy Dworzec Gdański, ukazane na niezwykłych zdjęciach Zbyszka Siemaszki, można zobaczyć na plenerowej wystawie Domu Spotkań z Historią.

Warszawa naszych rodziców Widok na pl. Dzierżyńskiego (dziś pl. Bankowy) Tomasz Gołąb /Foto Gość

Wystawę "Sen o Mieście. Warszawa lat 50. i 60. na zdjęciach Zbyszka Siemaszki ze zbiorów Agencji Forum" można oglądać na skwerze im. ks. Jana Twardowskiego, u zbiegu Krakowskiego Przedmieścia i Karowej.

- Siemaszko był wybitnym fotografem, przez wiele lat związanym z Warszawą. Na naszej wystawie postanowiliśmy pokazać jego zdjęcia architektury i urbanistyki. Nazwaliśmy ją "Sen o mieście", ponieważ prezentuje zdjęcia, które w sposób trochę wykreowany, wyidealizowany pokazują nową, odbudowaną Warszawę. Są wystudiowane formalnie i tworzą pewien jednorodny świat. Siemaszko nie miał obecnych możliwości obróbki zdjęć, ale był świetnym fachowcem, artystą - opowiada współkurator wystawy Katarzyna Madoń-Mitzner z Domu Spotkań z Historią, który organizuje ekspozycję wspólnie z Polską Agencją Fotografów Forum.

Na zdjęciach można zobaczyć socrealistyczne budownictwo, m.in. pl. Konstytucji czy os. Muranów. Ale także takie modernistyczne realizacje, jak Centralny Dom Towarowy, Supersam, Dworzec Gdański, budynki przystanków linii średnicowej PKP, np. stacji Warszawa Powiśle, czy przeszklone pawilony u zbiegu Marszałkowskiej i al. Jerozolimskich.

- Siemaszko często fotografował Warszawę z wysoka, wchodził na dachy, latał samolotem czy helikopterem, robił zdjęcia z Pałacu Kultury, panoramy czy dalekie plany miasta. Dla uzyskania najlepszego efektu długo poszukiwał kadru, czekał na światło, zmieniał perspektywy - tłumaczy K. Madoń-Mitzner.

Na wystawie można zobaczyć 35 czarno-białych zdjęć. - Wszystkie te fotografie są skupione na mieście, widzimy na nich ulice, budynki, wnętrza. Ludzie są raczej pokazani z dalekiego planu jako przechodnie, widzowie, klienci czy pasażerowie. Ukazana jest także komunikacja miejska, ówczesne samochody oraz mała architektura, jak przystanki czy kioski. Ale przede wszystkim jest to spójna wizja miasta, nowej Warszawy. Wszystko jest czyste, jasne, dopiero powstało, nie ma reklam ani jeszcze zbyt wiele zieleni. Jest dużo modernistycznej architektury, także już nieistniejącej, np. Supersam - bryła i wnętrza. Można zobaczyć, jak wyglądał bar i sklep, przyjrzeć się pracom wybitnych plastyków, którzy często wtedy ozdabiali takie wnętrza - mówi kurator.

Jak zaznacza, wiele jest również zdjęć Warszawy nocą, fotografii neonów, oświetlonego miasta. - Sprawia tu ona wrażenie europejskiej metropolii, podczas gdy de facto w tym czasie była raczej dosyć ciemnym, szarym miastem. Na zdjęciach można również zobaczyć panoramy miasta z lotu ptaka, plaże nad Wisłą, zbudowany w 1955 roku Stadion Dziesięciolecia, różne odsłony Warszawy, najwięcej z centrum, które Siemaszko bardzo lubił fotografować - mówi K. Madoń-Mitzner.

Zdjęcia pochodzą ze zbiorów Agencji Forum. Fotograf Forum Wojciech Kryński wykonał także współczesne zdjęcia miejsc, które fotografował Siemaszko. - Można pobrać je przez kody QR - dodaje kurator. Ekspozycję uzupełniają varsavianistyczne teksty Jerzego S. Majewskiego. Towarzyszy jej również 180-stronicowy polsko-angielski album opracowany przez Katarzynę Madoń-Mitzner i Krzysztofa Wójcika (współkuratora wystawy), prezentujący szerszy wybór warszawskich zdjęć Zbyszka Siemaszki z lat 50. i 60. XX w., w tym kilka kolorowych.

Patronem ekspozycji jest portal historyczny dzieje.pl. Wystawa "Sen o Mieście. Warszawa lat 50. i 60. na zdjęciach Zbyszka Siemaszki ze zbiorów Agencji Forum" będzie czynna do 30 października.