Zabieganie o to, by na ziemi radzymińskiej powstało Muzeum Bitwy Warszawskiej trwało 30 lat. Jest mi niezmiernie przykro, że jedna z niewielu bitew, z której powinniśmy być naprawdę dumni, do tej pory nie została godnie upamiętniona, także na poziomie centralnym - powiedział 15 sierpnia, w 100. rocznicę Cudu nad Wisłą, burmistrz Radzymina Krzysztof Chaciński, inaugurując samorządową inwestycję.

Muzeum Bitwy Warszawskiej 1920 r. będzie mieściło się z zrewitalizowanej zabytkowej "Świetlicy Pielgrzyma" znajdującej się naprzeciwko Cmentarza Poległych 1920 r. w Radzyminie oraz w dobudowanym do niej nowoczesnym, szkalnym pawilonie wystawienniczym o powierzchni ok. 500 metrów kw.

Dokładnie rok temu marszałek województwa mazowieckiego Adam Struzik i burmistrz Radzymina Krzysztof Chaciński podpisali list intencyjny w sprawie samorządowej inwestycji. W tym czasie gmina pozyskała od diecezji warszawsko-praskiej działkę wraz z zabytkiem, opracowany został i uzgodniony z Mazowieckim Konserwatorem Zabytków projekt muzeum.  

  Dr sztuki Piotr Grzegorek, jeden z autorów pomnika Bitwy Warszawskiej przedstawił jego makietę. Agata Ślusarczyk /Foto Gość

Wykonawcą koncepcji była firma Aioni z Białegostoku. Rozpoczęły się też prace na dokumentacją projektową, której wykonawcą jest Studio Budowlane „Unity" s.c. z Warszawy. Rozpoczęcie prac budowlanych jest planowane na wiosnę 2021.

- Obiekt powstaje pomimo wielu prób pisania historii Bitwy Warszawskiej na nowo. Tak jak najsilniejszy wiatr nie jest w stanie zmienić biegu rzeki, tak samo nikt i nic nie zmieni prawdy o tym, że niezwykle waleczni żołnierze w ossowskim bitewnym epizodzie stanowili jedynie tło dla zaciętych i kilkudniowych walk o Radzymin. Świadomość kapitalnej roli Radzymina jako symbolicznej stolicy "Cudu nad Wisłą" dobrze była znana władzom odrodzonej II Rzeczpospolitej, które tu organizowały centralne obchody Święta Wojska Polskiego" - powiedział burmistrz Radzymina podczas obchodów stulecia Bitwy Warszawskiej.

Muzeum Bitwy Warszawskiej 1920 w Radzyminie ma być oddziałem Muzeum Niepodległości w Warszawie, dla którego organem prowadzącym jest samorząd województwa mazowieckiego. Będzie ono partnerem merytorycznym, we współpracy, z którym w przyszłym muzeum powstanie program wystaw stałych i czasowych.

- Realizujemy w ten sposób zasadę subsydiarności, czyli pomocniczości. Chcemy robić to wspólnie - chcemy upamiętniać naszych bohaterów, ale przede wszystkim edukować młodzież i w oparciu o historię wychowywać ją w systemie tych wartości, dzięki którym w 1920 r. ocalała odrodzona Rzeczpospolita - powiedział marszałek województwa mazowieckiego Adam Struzik.

Zdaniem marszałka, "nie ma lepszego miejsca, bo w sposób naturalny jest ono związane z tą ziemią, uświęconą krwią bohaterów”.

- Ważne, by prezentowany w muzeum materiał był zrozumiany przede wszystkim dla młodego - zwrócił uwagę dr Jan Engelgard, dyrektor Muzeum X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej oraz współautor książek i wystaw nt. historii wojny polsko-bolszewickiej. Zdaniem historyka to, czym będzie wyróżniało się muzeum w Radzyminie od innych miejsc pamięci to jego lokalny charakter i uwypuklenie wydarzeń, które rozegrały się na tym terenie.

Władze Radzymina ogłosiły też społeczną zbiórkę pamiątek do przyszłego muzeum z prośbą o zgłaszanie się w tej sprawie do gminy.

Wraz z wizualizacjami Muzeum Bitwy Warszawskiej 1920 powstały cztery koncepcje zagospodarowania terenu tzw. "lądowiska papieskiego" znajdującego się obok Cmentarza Poległych 1920 w Radzyminie wraz z pomnikiem bohaterów Bitwy Warszawskiej.

Według tych koncepcji, teren ten mógłby stać się ogrodem historyczno-edukacyjnym, który wraz z zabytkową nekropolią i sąsiednim Muzeum Bitwy Warszawskiej stanowiłyby atrakcję historyczną i edukacyjną, chętnie odwiedzaną przez turystów i osoby pragnące oddać hołd bohaterom wojny polsko-bolszewickiej, spoczywającym na Cmentarzu Żołnierzy Polskich 1920 w Radzyminie.

We wrześniu planowane jest rozpoczęcie konsultacji społecznych w tej sprawie. W październiku przedstawiona zostanie ostateczna koncepcja.

Pierwsi pielgrzymi oddający hołd bohaterom Bitwy Warszawskiej będą mogli zwiedzić placówkę za dwa lata. W tym samym czasie na terenie pól bitewnych w Ossowie ma powstać muzeum także upamiętniające bitwę z 1920 r., będące z kolei filią Muzeum Wojska Polskiego.