Przedsionek nieba, czyli "Panorama Warszawska" mistrza Willmanna

Tomasz Gołąb Tomasz Gołąb

publikacja 01.12.2020 21:31

Osiemnaście wielkoformatowych płócien geniusza śląskiego baroku można oglądać w dawnej Galerii Porczyńskich, która przeszła pod skrzydła Muzeum Mt 5,14.

Przedsionek nieba, czyli "Panorama Warszawska" mistrza Willmanna Wernisażowi towarzyszył koncert muzyki barokowej. Tomasz Gołąb /Foto Gość

W dawnej Galerii Porczyńskich przy pl. Bankowym, która stała się w tym roku częścią Muzeum Mt 5,14 (Muzeum Jana Pawła II i Prymasa Wyszyńskiego) zaprezentowano 18 wielkoformatowych obrazów Michaela Leopolda Willmanna, wybitnego artysty doby baroku.

Warszawska wystawa dzieł „Śląskiego Rembrandta” jest swoistą kontynuacją wystawy "Willmann. Opus magnum", która miała miejsce we Wrocławiu przez ostatni rok. Dzięki pomocy MKiDN tym razem to w Warszawie będzie można w jednym miejscu podziwiać monumentalny cykl "Męczeństwa apostołów" oraz inne dzieła.

Przedsionek nieba, czyli "Panorama Warszawska" mistrza Willmanna Urodzony w 1630 r. w Królewcu, po 30 latach osiadł na stałe w Lubiążu i związał się z cystersami, dla których stworzył najważniejsze w życiu dzieła. Znajdowały się tam do 1943 r., kiedy Niemcy postanowili je zabezpieczyć w składnicach muzealnych. Dopiero na początku lat 50. wyjechały ze Śląska i trafiły do 14 różnych świątyń archidiecezji warszawskiej, m.in. przede wszystkim do parafii Wszystkich Świętych (sześć płócien), do kościoła św. Andrzeja Apostoła na Mirowie (Ukrzyżowanie św. Andrzeja), parafii św. Stanisława Kostki (Ukrzyżowanie św. Piotra, Wizja św. Bernarda ożywienia figury Matki Boskiej), archikatedry św. Jana Chrzciciela (Św. Jan Ewangelista na wyspie Patmos, Chrzest Chrystusa oraz Św. Bernard ze swoimi przyjaciółmi przed opatem z Cîteaux), św. Trójcy na Powiślu (Męczeństwo św. Bartłomieja), czy św. Józefa na Kole (Św. Józef z Dzieciątkiem Jezus).

Jednym z płócien Willmanna z cyklu "Męczeństwa Apostołów" prezentowanych przy pl. Bankowym jest obraz św. Benedykta z Nursji, ukazujący umierającego świętego, który jeszcze stoi, wspierany przez współbraci, ale duchem jest już gdzie indziej, na progu nieba. Na co dzień obraz przechowywany jest w kaplicy klasztornej sakramentek na Nowym Mieście. Można go podziwiać wśród 17 innych płócien w głównej sali, mającej kształt rotundy.

Przedsionek nieba, czyli "Panorama Warszawska" mistrza Willmanna  

- W tej rotundzie obrazy Willmanna choć na chwilę tworzą "Panoramę Warszawską" na wzór Panoramy Racławickiej we Wrocławiu. Oddziaływują barokowym, emotywnym, ekspresyjnym malarstwem - podkreślił ks. Mirosław Nowak, dyrektor Muzeum Archidiecezji Warszawskiej, w którym odbędzie się druga, komplementarna część wystawy pt. "Willmann. Opus minor". - Po zakończeniu wystaw obrazy powrócą na swoje miejsce w warszawskich kościołach oraz na ekspozycje muzealne – zapowiedział.

Przedsionek nieba, czyli "Panorama Warszawska" mistrza Willmanna  

- To wystawa wybitnego malarza. Jego dzieła powstawały przez 40 lat, a ostatnie malowane były pod koniec życia 70-letniego Willmanna, który chorował już na artretyzm i podagrę. Niektóre powstały więc w wielkim cierpieniu i bólu, dzięki pędzlom przywiązanym do rąk malarza - przypomniał w trakcie wernisażu Piotr Oszczanowski, dyrektor Muzeum Narodowego we Wrocławiu. - To jednak coś więcej niż popis maestrii barokowej. To największy pean na temat wiary, nadziei i miłości człowieka. Znoszą się tu świat pokoju z barbarzyństwem. Popatrzcie na świętego Bernarda, czy Jana, gotowanego w miedzianej stągwi. Gdzie tu ból, skarga, rozpacz? Nie ma. Oni się nie buntują, oni nie czują tego okrucieństwa. Oni już są po drugiej stronie. Tamta Europa, doświadczona wojną 30-letnią wiedziała co to śmierć i okrucieństwo. W obrazach Willmanna dostrzegła wiarę, że człowiek jest w stanie przejść to wszystko, zachowując nadzieję na wieczną nagrodę - dodał Piotr Oszczanowski.

Z bogatego dorobku artystycznego Michaela Leopolda Willmanna, liczącego ok. 500 prac, do czasów współczesnych zachowało się ok. 300.

Przedsionek nieba, czyli "Panorama Warszawska" mistrza Willmanna  

W Muzeum Archidiecezji Warszawskiej 21 grudnia zostanie pokazanych 30 mniejszych obrazów oraz około 30 rysunków i grafik ze zbiorów Muzeum Narodowego we Wrocławiu, Muzeum Narodowego w Warszawie, z Biblioteki Narodowej oraz ze zbiorów Muzeum Archidiecezji Warszawskiej.

Przedsionek nieba, czyli "Panorama Warszawska" mistrza Willmanna   Wernisażowi towarzyszył koncert muzyki barokowej. Tomasz Gołąb /Foto Gość

Wystawę, pierwsze takie przedsięwzięcie w stolicy i okazja do podziwiania dorobku tego światowej klasy artysty, będzie można zobaczyć do połowy lutego, oczywiście po ustaniu obostrzeń związanych z pandemią.

- Mam nadzieję, że będzie to możliwe po 27 grudnia - zapowiada minister kultury i dziedzictwa narodowego Jarosław Sellin.

Przedsionek nieba, czyli "Panorama Warszawska" mistrza Willmanna  

Na razie jednak wystawę można podziwiać wirtualnie na stronie willmann.wirtualny-mt514.pl.

Wystawie będzie towarzyszył katalog wydany pod wspólnym tytułem „Willmann w Warszawie”, który zawierać będzie zdjęcia prezentowanych obiektów oraz artykuły o życiu i twórczości Michaela Leopolda Willmanna.

W otwarciu wystawy wzięli udział min. Jarosław Sellin, kard. Kazimierz Nycz oraz bp Michał Janocha, którzy doprowadzili do realizacji ekspozycji.