Tarcza broniąca przed pomorem

tg /materiały prasowe

publikacja 18.03.2021 12:54

Trwa pierwsza w historii peregrynacja cudownego wizerunku Matki Bożej Łaskawej po parafiach archidiecezji warszawskiej i diecezji warszawsko-praskiej.

Tarcza broniąca przed pomorem Nawiedzenie wizerunku Matki Bożej Łaskawej. Tomasz Gołąb /Foto Gość

24 marca minie 370. rocznica intronizacji obrazu Matki Bożej Łaskawej w ówczesnym kościele księży pijarów przy ul. Długiej. W czasie epidemii cholery, jaka wybuchła na Mazowszu w roku 1652 r., obraz Matki Bożej Łaskawej obnoszono uroczyście ulicami Warszawy w procesji pokutno-błagalnej, prosząc by zagrodziła jej dostęp do stolicy.

W chwilach trwogi mnożyły się solenne nabożeństwa u stóp Wszechmocnej Orędowniczki i Opiekunki Miasta Warszawy, "Tarczy broniącej przed pomorem". Wierzono, „że za pobożnym udaniem się do tegoż obrazu, powietrze morowe ustawało”. Ufność i gorące modlitwy ludu Warszawy rzeczywiście wzruszyły serce Najłaskawszej z Matek, bo nadspodziewanie szybko śmiercionośna epidemia całkowicie wygasła.

Fakt cudownego wygaśnięcia epidemii „czarnej zarazy” po owej procesji, stał się przyczyną obrania Matki Łaskawej patronką miasta  Warszawy i Strażniczką Polski. Kiedy okazało się, że po procesji ustały zachorowania na Mazowszu i epidemia nie dotarła do stolicy Polski, magistrat wydał dokument „Votum Varsavie”, „Ślubowanie Warszawy”, ogłaszający Maryję patronką stolicy.

Na pamiątkę błagalnego pochodu z roku 1652,  każdego roku celebrowano uroczyste procesje. Trasa prowadziła z ulicy Długiej przez dzisiejszy plac Krasińskich, skręcała w ul. Świętojerską, następnie w ulicę Freta i zatoczywszy koło, ulicą Długą powracała do siedziby Cudownego Wizerunku, ówczesnego kościoła księży pijarów (dziś katedra polowa Wojska Polskiego).

Od roku 1662 zaniechano wyjmowania z ołtarza Cudownego Obrazu, a procesjom towarzyszyła polichromowana drewniana Maryi Łaskawej (rzeźbiarska replika obrazu), ozdobiona podobnie jak jej pierwowzór, darem wotywnym ludu Warszawy, królewską obłękową koroną zwieńczoną małym globem ziemskim z krzyżem.

Coroczna procesja odpustowa w drugą niedzielę maja, była w powszechnym odczuciu potwierdzeniem objęcia przez Maryję patronatu nad miastem. Uroczystości Patronki miasta Warszawy miały charakter uroczystości państwowych i na trwałe wpisały się w historię stolicy.

Z uwagi na powstrzymywanie i wygaszanie epidemii, Maryję Łaskawą nazywano „Palladium”, „Tarczą chroniącą od morowego powietrza, chorób i wszelkiego utrapienia”. Nie tylko w 1652 roku, także przy każdej kolejnej epidemii, odbywały się błagalne procesje z Cudownym Wizerunkiem (w latach: 1656, 1662, 1675, 1677, 1679, 1705, 1770). Kultywowano je do upadku Powstania Listopadowego.
Namiestnik carski, obawiając się, że nadany Maryi tytuł „Strażniczki Polski” mógłby stać się dla warszawian pretekstem do manifestacji patriotycznych i anty carskich wystąpień, wydał w roku 1831 r. ukaz zakazujący ich organizowania.

Tarcza broniąca przed pomorem   Obraz Bernardo Bellotto, zwanego Canaletto, "Plac Krasińskich z Pałacem Rzeczypospolitej". www.stare-miasto.com/canaletto.html

Podobnie było po II wojnie światowej. Nie było mowy o wznowieniu uroczystych procesji. Komuniści, jak ongiś carscy urzędnicy, uważali „Strażniczkę Polski” za Osobę wielce niebezpieczną i nie wyrażali zgody na procesje wzdłuż murów Starego Miasta. Ale…trafiła kosa na kamień. Ks. prałat Wiesław Kądziela, kustosz prokatedry św. Jana Chrzciciela, przechytrzył komunistów za pomocą fortelu. Dzięki jego zabiegom figura Matki Bożej Łaskawej z 1671 (uwieczniona na obrazie Bernarda Bellotto vel „Canaletto”: „Plac Krasińskich z Pałacem Rzeczypospolitej”) została poniesiona z kościoła na ulice Warszawy i brała udział w Centralnej Procesji Bożego Ciała.

Wreszcie, w roku 2015, z inicjatywy obecnego kustosza sanktuarium Matki Bożej Łaskawej, ks. Lesława Ptaka, po 185 latach procesje z figurą Matki Łaskawej, dłuta snycerza królewskiego Wilhelma Barsza (Bartscha) zostały wznowione.

W 370. rocznicę intronizacji obraz przybędzie 19 marca o 16.45 do katedry warszawsko-praskiej, gdzie będą miały miejsce uroczystości jubileuszowe. Towarzyszyć im będzie wykład pt. "Matka Boża Łaskawa a Cud nad Wisłą, historia Cudownego obrazu", który w niedzielę, 21 marca o 19.00, wygłosi współautorka książki "Matka Boża Łaskawa a Cud nad Wisłą" Ewa J. P. Storożyńska.

W roku 2018 r. powstał społeczny Komitet ds. Poznania i Uczczenia Matki Bożej Łaskawej - Patronki Warszawy i Strażniczki Polski.  czerwca 2020 r. rozpoczęła się peregrynacja wizerunku Matki Bożej Łaskawej w parafiach, kaplicach i domach zakonnych (zainteresowani przyjęciem w parafiach wizerunku Matki Bożej Łaskawej w roku Jubileuszowym proszeni są o kontakt z przedstawicielką Komitetu Organizacyjnego Peregrynacji pod nr. tel. 504 922 327). Do dziś obraz nawiedził już 42 parafie. 

Poza nawiedzeniami parafii po obu stronach Wisły, Cudowny Wizerunek Matki Łaskawej towarzyszy od 5 maja 2018 r. członkom męskich wspólnot: Męski Różaniec Warszawa, Żołnierze Chrystusa, Wojownicy Maryi, Rycerze Jana Pawła II, w nabożeństwach wynagradzających Niepokalanemu Sercu Maryi w pierwsze soboty miesiąca na warszawskiej Starówce.

Od 18 marca do 30 kwietnia ub. r. obraz Matki Łaskawej Pogromczyni Zarazy przebywał w Kaplicy Biskupów Diecezji Warszawsko-Praskiej, gdzie bp Romuald Kamiński i bp Marek Solarczyk oraz wierni błagali we wspólnej modlitwie różańcowej (transmitowanej przez TV „Salve Net”) o opiekę w czasie ataku wirusa. Od 1 do 31 maja kontynuowano modlitwę w studio TV „Salve Net”.