Polowa Msza św. została odprawiona na stołecznym pl. Krasińskich, przed pomnikiem Powstania Warszawskiego. Mszy św. przewodniczył administrator apostolski Ordynariatu Polowego abp Józef Guzdek. Liturgię koncelebrowali ordynariusz diecezji warszawsko-praskiej bp Romuald Kamiński i biskup pomocniczy archidiecezji warszawskiej Michał Janocha.

- Kolejnym pokoleniom potrzebni są świadkowie heroicznej walki o wolność. Zwyciężeni, ale niepokonani. Wierni wartościom, które nadają najgłębszy sens naszemu życiu - powiedział, rozpoczynając celebrację liturgii, abp Guzek. - Polecamy miłosierdziu Bożemu wielką rzeszę bestialsko zamordowanych mieszkańców niezłomnego miasta. Pragniemy modlić się za was - żyjących świadków wydarzeń sprzed 77 lat. Prosimy Boga o zdrowie i potrzebne siły, abyście jak najdłużej mogli wychowywać kolejne pokolenia Polaków do wierności wartościom, które zadecydują o naszym dziś i przyszłości umiłowanej ojczyzny - dodał.

W liturgii uczestniczyli m.in. prezydent Andrzej Duda, premier Mateusz Morawiecki, prezydent Warszawy Rafał Trzaskowski, minister obrony narodowej Mariusz Błaszczak, prezes PiS Jarosław Kaczyński, premier Nadrenii Północnej-Westfalii Armin Laschet, uczestnicy Powstania Warszawskiego oraz przedstawiciele organizacji kombatanckich.

W homilii abp Guzdek podkreślił, że "zawsze, ilekroć się tu spotykamy, wychodzimy z jakimś przesłaniem, które jest bliskie sercu powstańców". Przytaczając słowa kard. Stefana Wyszyńskiego, który podczas powstania pełnił rolę kapelana AK o ps. Radwan III, powiedział: "Męstwo nie polega na noszeniu broni, bo męstwo trzyma się nie żelaza, ale serca".

- W niezłomnej stolicy toczyła się walka na dwóch frontach: walka fizyczna z bronią w ręku i walka duchowa - wewnętrzne zmaganie się z samym sobą, aby w tym morzu zła i nienawiści pozostać dobrym człowiekiem - wyjaśnił. - Gdy wojsko niemieckie jak stado wilków otoczyło powstańców i ludność cywilną z zamiarem unicestwienia wszystkiego, co żyje, trzeba było niezwykłego heroizmu, aby się nie "zwilczyć", aby nie postępować w sposób niegodny człowieka - dodał.

Przypomniał, że w 77. rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego "ponownie otwieramy tę niezwykłą księgę polskiego patriotyzmu pisaną cierpieniem i krwią". - Pragniemy szczególnie wspomnieć czyny, które budzą podziw i zdziwienie - dodał.

Zaznaczył, że w czasie "gdy Niemcy zgotowali piekło mieszkańcom walczącej Warszawy, nie zabrakło ludzi, którzy do końca pozostali wierni prawu miłości - nawet miłości nieprzyjaciół". - Nieśli oni pomoc, pielęgnowali chorych i rannych - postępowali zgodnie z nauczaniem Jezusa: "Wszystko, co byście chcieli, żeby wam ludzie czynili, i wy im czyńcie" - powiedział arcybiskup.

Jako przykład takiej postawy podał śp. ppor. Wandę Zalewską-Zdun ps. Rawicz, która służyła jako sanitariuszka na Żoliborzu w II Obwodzie "Żywiciel" Warszawskiego Okręgu Armii Krajowej, niosąc pomoc wszystkim bez wyjątku, także rannym Niemcom.
 

- Ta wówczas młoda, szlachetna dziewczyna wypełniała powołanie pielęgniarki, bo była przekonana, że na polu bitwy jest wróg, zaś ranny żołnierz to nade wszystko człowiek - powiedział abp Guzdek. Dodał, że "podobnie jak wielu lekarzy, sanitariuszy i pielęgniarek, pośród okrucieństw wojny zdała ona egzamin z najtrudniejszej miłości, chrześcijańskiej: miłości nieprzyjaciół".

- To pozwala wierzyć, że nawet w krańcowo trudnych warunkach próby i prześladowań można zachować się godnie i ocalić swoje człowieczeństwo - mówił hierarcha.

Arcybiskup Guzdek podziękował powstańcom za ich heroizm walki z bronią w ręku oraz poświęcenie w walce o wolność. - Ważne jest każde wasze słowo, każda rada oraz wezwanie do współpracy i budowania wspólnoty w trosce o rozwój i bezpieczeństwo naszej ojczyzny. Gloria victis! - chwała zwyciężonym, lecz niepokonanym - zaznaczył.

Wskazał, że "największym moralnym zwycięstwem jest uwolnienie się od nienawiści i chęci odwetu". - Trzeba zwycięstwa nie tylko na wojnie, ale i nad wojną - podkreślił hierarcha. "Kto nienawidzi - przegrał. Kto mobilizuje nienawiść - przegrał. Kto walczy z Bogiem Miłości - przegrał. A zwyciężył już dziś - choćby leżał na ziemi podeptany - kto miłuje i przebacza, kto jak Chrystus oddaje swoje życie za nieprzyjaciół swoich" - powiedział abp Guzdek, cytując słowa kard. Stefana Wyszyńskiego.

- Z tego miejsca zroszonego powstańczą krwią rozlega się apel: "Nie daj się zwyciężyć złu, ale zło dobrem zwyciężaj" - zakończył.

Uroczystość zwieńczyły Apel Pamięci i złożenie kwiatów przed pomnikiem Powstania Warszawskiego.