Wielu nieznanych bohaterów. Wystawa "Księża Solidarności"

jjw /KAI

publikacja 09.12.2021 18:01

Wystawa ukazująca wkład Kościoła katolickiego w walkę o wolność i pokonanie komunizmu oraz sylwetki kapelanów Solidarności została otwarta w Muzeum Jana Pawła II i Prymasa Wyszyńskiego w Wilanowie.

Ksiądz Jan Sikorski nie wiedział, że znalazł się na liście księży, których "wrogą działalność należy ukrócić".  Taki dokument sporządzono w IV Departamencie MSW zaledwie na miesiąc przed śmiercią ks. Popiełuszki. Ksiądz Jan Sikorski nie wiedział, że znalazł się na liście księży, których "wrogą działalność należy ukrócić". Taki dokument sporządzono w IV Departamencie MSW zaledwie na miesiąc przed śmiercią ks. Popiełuszki.
Archiwum

W uroczystym otwarciu wystawy "Księża Solidarności" w Muzeum Jana Pawła II i Prymasa Wyszyńskiego wziął udział jeden z kapelanów Solidarności ks. inf. Jan Sikorski, którego sylwetkę również upamiętniono na ekspozycji. Wystawa prezentowana jest w związku z 40. rocznicą wprowadzenia stanu wojennego. Wspominając tamten złowrogi czas, ks. Sikorski mówił, że wówczas nie uświadamiał sobie, jak wielkie niebezpieczeństwo wisi nad ks. Jerzym Popiełuszką. Nie wiedział też, że on sam jest zagrożony. Przyznał, że początkowo zachowywał dystans do Mszy św. za Ojczyznę sprawowanych w kościele św. Stanisława Kostki. Dopiero później zaskoczyła go głęboko chrześcijańska atmosfera tych liturgii i porywający styl głoszenia słowa Bożego przez ks. Popiełuszkę.

Mówił również o swoich doświadczeniach jako kapelana internowanych i pierwszej Mszy św. sprawowanej w Boże Narodzenie w 1981 r. w więzieniu na Białołęce. Opowiadał o radości, z jaką stłoczeni na więziennym korytarzu zarośnięci, brodaci mężczyźni witali księdza, o spowiedziach i o wynoszonych w głębokich kieszeniach sutanny grypsach. Dodał, że wszędzie tam, gdzie byli internowani, biskupi wysyłali do więzień księży - To był jakby zalążek duszpasterstwa więziennego - mówił kapłan.

Przypomniał również natychmiastową reakcję prymasa Józefa Glempa na zaistniałe potrzeby i powołanie Prymasowskiego Komitetu Pomocy Osobom Pozbawionym Wolności i ich Rodzinom. Mówił również o działających w komitecie wolontariuszach. Podkreślał też, jak wielu innych księży zaangażowanych było w pomoc potrzebującym w czasie stanu wojennego.

Grzegorz Polak, zastępca dyrektora Muzeum Jana Pawła II i Prymasa Tysiąclecia, podkreślił, że wystawa pokazuje ogromny wkład Kościoła katolickiego w powstanie, funkcjonowanie i rozwój NSZZ "Solidarność" jako organizacji opartej na wartościach chrześcijańskich. I chociaż prezentowana jest w związku z 40. rocznicą wprowadzenia stanu wojennego - "traumatycznego wydarzenia, podczas którego społeczeństwo polskie w sposób brutalny zostało pozbawione podstawowych swobód obywatelskich" - to  pokazuje czas, w którym "najbardziej ujawniła się służebna i odważna postawa polskich księży, którzy nie zdradzili społeczeństwa i robili wszystko, żeby przypominać, że Solidarność jeszcze nie zginęła".- To są bohaterowie, poza kilkoma wyjątkami, zupełnie nieznani - podkreślił G. Polak.

Zwrócił uwagę, że księża po 13 grudnia byli wśród strajkujących, organizowali pomoc materialną i prawną, udostępniali pomieszczenia parafialne na spotkania konspiracyjnych struktur Solidarności, ukrywali ściganych przez milicję. - Wtedy byli najbardziej potrzebni i wtedy też najbardziej ryzykowali - więzienie, ale też życie. Przekonaliśmy się o tym po brutalnym morderstwie ks. Jerzego Popiełuszki, ks. Stefana Niedzielaka, ks. Sylwestra Zycha i ks. Stanisława Suchowolca - zaznaczył G. Polak.

O realnym zagrożeniu świadczył dokument sporządzony w IV Departamencie MSW zaledwie na miesiąc przed śmiercią ks. Popiełuszki. Wśród księży, których "wrogą działalność należy ukrócić" wymieniał, obok ks. Popiełuszki, również innych kapłanów, m.in. ks. Stanisława Małkowskiego, ks. Teofila Boguckiego, ks. Leona Kantorskiego i ks. Jana Sikorskiego.

Wystawa "Księża Solidarności" to kilkanaście tablic przekrojowo prezentujących wkład Kościoła katolickiego i poszczególnych jego przedstawicieli w rewolucję Solidarności i pokonanie komunizmu w XX wieku. Przedstawieni zostali na niej najważniejsi duchowi patroni NSZZ "Solidarność" - św. Jan Paweł II i bł. kard. Stefan Wyszyński oraz sylwetki ponad 20 wybranych kapelanów Solidarności. Są wśród nich m.in. o. Czesław Białek SJ, ks. prał. Józef Maj, ks. kan. Adolf Chojnacki, abp Tadusz Gocłowski, ks. prał. Stefan Niedzielak, ks. Roman Indrzejczyk, ks. Władysław Palmowski, o. Adam Wiktor SJ, ks. Remigiusz Wysocki, abp Sławoj Leszek Głódź, ks. prał. Stanisław Bogdanowicz, ks. inf. Jan Sikorski, ks. prał. Teofil Bogucki, ks. Stanisław Orzechowski, ks. Tadeusz Isakowicz-Zaleski, ks. Stanisław Suchowolec, ks. Sylwester Zych, ks. prał. Henryk Bolczyk, ks. prał. Eugeniusz Jankiewicz, ks. kan. Czesław Sadłowski i ks. Julian Żołnierkiewicz.

Wystawa prezentuje również działalność ks. Popiełuszki oraz sylwetki księży, którzy zostali zamordowani przez komunistyczny aparat bezpieczeństwa.

Ekspozycję przygotował Instytut Dziedzictwa Solidarności z myślą o obchodach 40-lecia NSZZ "Solidarność" i w związku z beatyfikacją kard. Wyszyńskiego. Latem była prezentowana w Gdańsku, a w Muzeum Jana Pawła II i Prymasa Wyszyńskiego można ją obejrzeć do końca stycznia 2022 roku.