Złoty jubileusz koronacji

„Nasza ukochana Pani i troskliwa Matka, która orędownictwem swoim łamie strzały gniewu Boga, niesie Jego przebaczenie i łaski pisał o Patronce stolicy Prymas Tysiąclecia przed nałożeniem na jej wizerunek złotej korony.

Potrzeba Stolicy obrony przeciwko niewierze i nienawiści mówił podczas uroczystości ukoronowania kard. Stefan Wyszyński.
Tomasz Gołąb /Foto Gość

Napis na odwrocie wyjaśnia intencje błogosławionego prymasa Polski: „Łaskawej Patronce Stolicy w kościele XX. Jezuitów, z wdzięcznością za łaski i prośbą o Matczyną Opiekę nad Miastem Nieujarzmionym Stefan Kardynał Wyszyński. Prymas Tysiąclecia nałożył papieskie korony na czczony od ponad 300 lat w Warszawie wizerunek w obecności biskupów i tysięcy mieszkańców stolicy. Trzy lata wcześniej papież Paweł VI zatwierdził tytuł Patronki Warszawy, honorując długi kult Matki Bożej Łaskawej.

Ratowała przed zarazą

W wigilię uroczystości Zwiastowania Pańskiego, 24 marca 1651 roku, w obecności nuncjusza papieskiego arcybiskupa Jana de Torresa obraz Matki Bożej Łaskawej z namalowaną koroną na głowie został uroczyście wprowadzony do kościoła ojców pijarów pw. Świętych Prima i Felicjana przy ul. Długiej. W obecnej katedrze polowej przypomina o tym rzeźba Matki Bożej Łaskawej, umieszczona na szczycie frontonu.

Wizerunek Matki Bożej w stanie błogosławionym, która w uniesionych dłoniach trzyma złamane strzały gniewu Bożego, powstał w 1410 roku w mieście Faenza we Włoszech z wdzięczności za uratowanie miasta przed zarazą.

W 1652 roku Warszawa została także dotknięta dżumą. Na wzór modlitw podczas zarazy w Faenzy z inicjatywy ks. Hiacynta Orsellego, rektora pierwszego konwentu pijarów na ziemiach polskich, magistrat miasta zarządził szczególne modlitwy przebłagalne przed wizerunkiem Matki Bożej, niosąc obraz wzdłuż wewnętrznych murów miasta, a po cudownym ustaniu epidemii podjął uchwałę, w której ogłoszono Matkę Bożą Łaskawą Patronką miasta Warszawy. Włodarze miejscy udekorowali wizerunek Matki Bożej Łaskawej wotywną koroną. Jednocześnie powierzono Jej opiekę nie tylko nad stolicą Rzeczypospolitej, lecz także nad całym Królestwem Polskim, obwołując Maryję Strażniczką Polski.

Matka Boża Łaskawa uratowała przed zarazą również Wilno w 1653 i Kraków w 1708 roku. Dlatego została ogłoszona broniącą przed zarazą Patronką Warszawy, Wilna i Krakowa. Jej dwukrotne ukazanie się wojskom bolszewickim w Ossowie i Wólce Radzymińskiej pod Warszawą 14 i 15 sierpnia 1920 roku odwróciło też losy Bitwy Warszawskiej, co upamiętnił na swoim obrazie Jerzy Kossak.

Wypraszaj, Maryjo, Twojemu ludowi wytrwałość

W Warszawie obraz otaczany był niezwykłą czcią wiernych w kościele pijarów do powstania listopadowego. Od 1834 roku wizerunek znajduje się w świątyni jezuitów przy ul. Świętojańskiej 10, która stała się sanktuarium Matki Bożej Łaskawej. To właśnie w tym miejscu z inicjatywy kard. Stefana Wyszyńskiego 7 października 1973 roku obraz został ukoronowany koronami papieskimi.

Podczas uroczystości Prymas Tysiąclecia wygłosił homilię zatytułowaną „Biada stolicy samej. „Potrzeba Stolicy obrony przeciwko niewierze i nienawiści, które mogą rozbić jedność Narodu i uczynić ze Stolicy »jaskinię zbójców«. Potrzeba nam przykładu Matki żywej wiary i pięknej miłości! mówił.

Dwukrotnie podczas pielgrzymek do Polski przed obrazem Matki Bożej Łaskawej modlił się Jan Paweł II: 2 czerwca 1979 i 16 czerwca 1983 roku. W czasie VII pielgrzymki do Polski na pl. Piłsudskiego zawierzył kraj Matce Bożej Łaskawej. „Strzeż obecności Twojego Syna w sercach wszystkich ochrzczonych, aby pamiętali zawsze o swej godności ludzi odkupionych krwią Chrystusa. (....) Wypraszaj, Maryjo, Twojemu ludowi wytrwałość, której potrzebuje, aby mógł pełnić wolę Ojca niebieskiego i dostąpić spełnienia obietnicy zbawienia powiedział papież podczas liturgii 13 czerwca 1999 roku.

Święto NMP Łaskawej Patronki Warszawy obchodzone jest obecnie w Warszawie w drugą sobotę maja w randze uroczystości. W setną rocznicę pierwszego objawienia, 14 sierpnia 2020 roku, abp Stanisław Gądecki, przewodniczący Episkopatu Polski, poświęcił buławę hetmańską, która znajduje się poniżej cudownego obrazu w sanktuarium Matki Bożej Łaskawej.

W 2018 roku, w związku ze zbliżającym się jubileuszem 100. rocznicy Cudu nad Wisłą, powstał kilkuosobowy Komitet Krzewienia Kultu Matki Bożej Łaskawej. Od czerwca 2020 roku trwa też pierwsza w historii peregrynacja kopii cudownego wizerunku, która już nawiedziła ponad 200 świątyń w 21 diecezjach.

Uroczystości 50. rocznicy koronacji obrazu rozpoczną się 7 października Mszą św. o 17.30 pod przewodnictwem bp. Romualda Kamińskiego. 9 października na Akademii Katolickiej w Warszawie Collegium Bobolanum przy ul. Rakowieckiej 37 w godz. 11−14 zaplanowano konferencję naukową. O przekazie teologicznym obrazu i jego koronacji będzie mówił bp Michał Janocha, ks. prof. Zdzisław Janiec z KUL omówi „Przejawy czci maryjnej w świetle nowego obrzędu koronacji wizerunku Najświętszej Maryi Panny, dr Edgar Sukiennik z muzeum Mt 5,14 poruszy temat „Ojcowie pijarzy a kult MB Łaskawej, o. Aleksander Jacyniak SJ „Związki św. Andrzeja Boboli z Matką Bożą Łaskawą, a Anna Rastawicka i Beata Mackiewicz z Instytutu Prymasa Wyszyńskiego podkreślą związki błogosławionego z Matką Bożą Łaskawą.