Ludowo i kolędowo

akz

|

Gość Warszawski 51/2023

publikacja 21.12.2023 00:00

Wiwaty, oracyjki, instrumentale, pieśni kolędnicze i wiersze polskich poetów składają się na najnowsze dzieło Kai i Janusza Prusinowskich, którzy grają na ludowych instrumentach i śpiewają „po dawnemu”.

Płyta ukazuje się w serii, którą wymyśliła Hanna Szczęśniak z Radiowego Centrum Kultury Ludowej Polskiego Radia. Płyta ukazuje się w serii, którą wymyśliła Hanna Szczęśniak z Radiowego Centrum Kultury Ludowej Polskiego Radia.
Stanisław Leszczyński /Polskie Radio

Dwupłytowy album „Cztery domy słońca. Zima i wiosna” to polska muzyka tradycyjna skierowana do wszystkich pokoleń, a szczególnie dzieci. – To jest podróż ze słoneczkiem zgodnie z cyklem natury, czyli przez cztery pory roku, ale także z biegiem życia religijnego. To też wyprawa do dzieciństwa i źródeł muzyki, która w liturgii towarzyszyła ludziom na przestrzeni lat. Utrwaliliśmy momenty, które są dla nas ważne i były kluczowe dla naszych pradziadków. Chcieliśmy, by wiosna, lato, jesień i zima kojarzyły się dzieciom z konkretnymi melodiami, których w polskiej tradycji jest po prostu mnóstwo – mówi Janusz Prusinowski, skrzypek i kompozytor, który przez lata uczył się od wiejskich muzykantów.

Płyty stanowią kalendarz obrzędowy z muzyką wspólnotową, która towarzyszyła zabawom. Powstała przy użyciu rzadziej już spotykanych instrumentów, np. ligawy, fujarki, organków, glinianych ptaszków, basetli, liry korbowej, barabanu czy drewnianych stukadełek. Składa się na nie 47 utworów. Pewnym zaskoczeniem mogą być kolędy wiosenne. Wynika to z faktu, że kolęda była w kulturze ludowej traktowana jako pieśń życząca, co wiązało się z kolędowaniem jako darem dobrych życzeń dla gospodarzy czy panien.

Barwną opowieść dźwiękową na płycie tworzą wytrawni muzycy sceny folkowej: Agnieszka i Mateusz Niwińscy, Maniucha Bikont, Michał Żak, Kazimierz Nitkiewicz, Piotr Piszczatowski oraz twórcy tradycyjni Maria Siwiec i Andrzej Klejzerowicz. Rodzinnego charakteru dodają kolędnicy z rodzin Burdalskich i Koźlakiewiczów oraz śpiewaczki z Gałek Rusinowych. Dorosłym wykonawcom towarzyszą dzieci. Wszyscy oni nieraz wędrowali od domu do domu jako najprawdziwsi kolędnicy.

Prócz wartości artystycznych płyta ma charakter edukacyjny. – Poznawanie tradycyjnych i ludowych melodii oraz instrumentów w sposób naturalny pogłębiają dziecięcą wiedzę o korzeniach kultury. Dziedzictwo niematerialne: zwyczaje, obyczaje czy obrzędy pod postacią artystyczną odkrywają przed młodą publicznością niewyczerpaną skarbnicę wiedzy o wielu polskich regionach – podkreśla Wojciech Kalwat, dyrektor Biura „Niepodległa”, które jest producentem albumu.

W dołączonej książeczce można znaleźć teksty wszystkich piosenek w dwóch językach: polskim i ukraińskim. Całość usłyszymy podczas koncertu „Cztery domy słońca. Zima i wiosna” z udziałem młodszych i starszych artystów w niedzielę 7 stycznia o godz. 11 w studiu koncertowym Polskiego Radia im. W. Lutosławskiego. Dla Czytelników mamy trzy płyty.

Dostępna jest część treści. Chcesz więcej? Zaloguj się i rozpocznij subskrypcję.
Kup wydanie papierowe lub najnowsze e-wydanie.