Nowy numer 13/2024 Archiwum

Skąd się wzięła pańska skórka?

Bladoróżowy cukierek o intensywnym aromacie jest tak twardy, że można stracić na nim zęby. Przedwojenny przysmak od lat gości na straganach przycmentarnych w czasie świąt zadusznych.

Mało kto o niej słyszał - „Pańska skórka”. A to cukierek o bardzo długiej tradycji. Pierwsze zapisy o tym smakołyku znajdujemy w „Słowniku języka polskiego” Adama Kryńskiego i Władysława Niedźwieckiego z 1908 roku. Panowie zapisali, że początkowo było to lekarstwo na kaszel, sprzedawane w aptekach. Teraz „skórkę” możemy kupić w okolicach Wszystkich Świętych przy cmentarzu, bądź na niektórych odpustach.

Ewolucji uległa też sama nazwa cukierka. Początkowo nazywana była „panieńską skórką”, ze względu na ładny różowy kolor przypominający skórę niedorosłych panien. Krystyna Długosz – Kurczabowa z Uniwersytetu Warszawskiego mówi, że „panieńskość” słodkości wynikała z przeznaczenia owego lekarstwa, w szczególności polecanego młodym kobietom.

Skąd się wzięła pańska skórka?   Aneta Kulesza /GN Czy w przeddzień Wszystkich Świętych przed bramą Powązek znajdziemy jeszcze poczciwą staruszkę z wiklinowym koszem wypełnionym cukierkami ślazowymi, jak to bywało przed wojną? Są precle, są i „skórki”. Koszt od lat ten sam 1,50 za sztukę.

Przed Cmentarzem Wolskim jest taniej. Przy bramie od sprzedawczyń słodkości możemy się dowiedzieć, że pierwowzór warszawskiej „pańskiej skórki” narodził się we Francji. Informacja absolutnie niepotwierdzona, ale wspiera jej legendę.

„Pańska skórka” to przede wszystkim smak dzieciństwa. Wiele pokoleń warszawiaków pamięta go do dziś, mimo że dorośli już praktycznie nie smakują w słodyczach. Mikołaj, który przy cmentarzu wolskim oferuje usługi jazdy rikszą, wspomina, że w dzieciństwie potrafił zjeść nawet 4 cukierki. Co jest nie lada wyczynem, ponieważ „skórka” jest nieprawdopodobnie słodka. Do tego rozpuszczając się w ustach, skutecznie przykleja się do zębów i podniebienia. Poza tym ma syntetyczny posmak, przypominający owocową pastę do zębów.

Receptura smakołyku jest pilnie strzeżona. Wyrobem cukierków zajmuje się kilka manufaktur. W Internecie można znaleźć kilka przepisów z zastosowaniem żelatyny. Jednak nie sprawdzają się w praktyce.

Sprzedaż „pańskiej skórki” we Wszystkich Świętych i w dzień zaduszny jest na stałe wpisana w tradycję stolicy. „Pańska skórka” została wpisana na Listę Produktów Regionalnych.

« 1 »
oceń artykuł Pobieranie..

Zapisane na później

Pobieranie listy