Upamiętnić ich światłem

"Zachowajmy ich w pamięci” to ekspozycja 96 białych prostopadłościanów, na których wypisanych jest 60 tys. nazwisk zidentyfikowanych mieszkańców stolicy. Usytuowane wzdłuż alei głównej Parku Powstańców Warszawy bryły po zachodzie słońca będą podświetlane, tworząc tzw. aleję świateł.

- Wystawa jest ascetyczna w formie, ale nowoczesna. Budzi najprostsze skojarzenie: upamiętnić poległych światłem. Zależało nam, by do refleksji skłonić jak najwięcej osób, także młodych - mówi Justyna Czerniakowska, współodpowiedzialna za projekt ekspozycji.

Wystawa jest podsumowaniem ośmiu lat pracy nad udokumentowaniem jednej z największej zbrodni, jaka została popełniona na ludności cywilnej podczas II wojny światowej. Według szacunków historyków, w powstaniu zginęło od 160 do 180 tys. cywilów. Część z nich, jak na przykład mieszkańcy Woli, zostali bestialsko zamordowani. - W czasie wojny hitlerowcy dostali rozkaz, by zacierać ślady zbrodniczej działalności, ciała z masowych grobów były palone, niszczono dokumenty. Dlatego każdej z tych osób chcemy przywrócić pamięć i tożsamość - mówi Jan Ołdakowski.

Apeluje jednocześnie do wszystkich mieszkańców, by pomogli odtworzyć tożsamość poległych cywili. - Dziś prezentujemy dane około połowy cywilnej ludności - imiona, nazwiska, datę urodzenia, a także ostatni warszawski adres zamieszkania. Żeby baza danych mogła się rozwijać, liczymy na pomoc warszawiaków. Wyczerpaliśmy już metody historyczne, jedyne źródła, do których nie możemy dotrzeć, to właśnie rodzinne archiwa, wspomnienia - tłumaczy. - Chcemy, by w przyszłości powstał Mur Pamięci, upamiętniający wszystkich poległych cywilów.

Informacje o osobach poległych lub zaginionych można składać, kontaktując się z Działem Archiwum Muzeum Powstania Warszawskiego, informacje można przekazać telefonicznie pod nr. tel. 22/ 539 79 99, za pośrednictwem e-maila: ofiarycywilne@1944.pl lub osobiście w siedzibie MPW przy ul. Grzybowskiej 79 w Warszawie. 

Otwarcie wystawy poprzedzą oficjalne uroczystości w hołdzie ludności cywilnej Woli. Rozpoczną się o godz. 18 przy Pomniku Pamięci 50 tys. mieszkańców dzielnicy zamordowanych przez Niemców podczas Powstania Warszawskiego. O godz. 19 ze skrzyżowania ulicy Leszno i al. Solidarności wyruszy Marsz Pamięci – uroczyste przejście w kierunku Cmentarza Powstańców Warszawy. Marsz jest jednym z ważniejszych wydarzeń w ramach 71. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego. 

Każdy uczestnik marszu otrzyma świecę i biogram jednej z powstańczych ofiar. Wystawę będzie można oglądać do 22 października.