75. rocznica powstania "Żegoty"

- Chciałbym, abyśmy co roku, 17 marca, obchodzili narodowy dzień pamięci Polaków ratujących Żydów. To wymaga decyzji polskiego parlamentu - Sejmu i Senatu - dlatego zdecydowałem się przygotować projekt ustawy w tej sprawie, który w najbliższym czasie, w najbliższych godzinach trafi do Sejmu i mam nadzieję, że zostanie tam bez zbędnej zwłoki przyjęty - powiedział prezydent Andrzej Duda podczas uroczystości z okazji 75. rocznicy powstania Rady Pomocy Żydom „Żegota” przy Delegaturze Rządu RP na Kraj. Prezydent zaznaczył, że była to pierwsza i jedyna instytucjonalna, państwowa forma pomocy Żydom, na których dokonywano zagłady w okresie II wojny światowej. Wymienił też nazwisko Zofii Kossak-Szczuckiej i Wandy Krahelskiej-Filipowiczowej, które zdecydowały się 27 września 1942 roku na utworzenie tego "dzieła miłosierdzia, pomocy i braterstwa". - Żadna inna organizacja w skali świata wówczas nie może się poszczycić takimi zasługami w dziedzinie ratowania ludzkiego życia - dodał.

Podczas uroczystości prezydent Andrzej Duda wręczył Ordery i Krzyże Odrodzenia Polski Polakom ratującym Żydów w czasie II wojny światowej. Otrzymali je:

• Zofia BARUTOWICZ-WORWA, która wraz z rodziną ukrywała Edwarda Lichtmana.
• Zofia BUBLIK, która od grudnia 1941 r. do stycznia 1945 r. ukrywała Ruth Skowrońską.
• Alicja DRZAŁ, która pomagała rodzicom w ukrywaniu Izaaka Elsnera oraz zaopatrywaniu jego rodziców, przebywających w Getcie Warszawskim.
• Janina KISIEL-DMETRECKA, która w majątku Wierzbowiec na Podolu ukrywała, wraz z ojcem, Erwina Sindhausa i Ritę Lubliner.
• Zofia KRZYŻANOWSKA, która od października 1940 r. do stycznia 1945 r. ukrywała wraz z rodziną rodziny Bermanów i Jabłkowskich.
• Lucjanna KUŹNICKA, która wraz z rodziną ukrywała, w skrytce pod podłogą swego domu, Mojżesza i Chaima Frymelów.
• Marianna KWIATKOWSKA, która od sierpnia 1942 do stycznia 1945 r. ukrywała, wraz z rodziną, Jakuba Rotfelda.
• Stanisław LESZCZYŃSKI, który od listopada 1942 r. do lipca 1944 r. wraz z rodziną ukrywał rodziny Feldmanów i Grodzickich.
• Wiktor ROGOZIŃSKI, który od grudnia 1943 r. do stycznia 1945 r. ukrywał w swoim domu Salomona Szpringera.
• Zofia SIENIEŃSKA, której rodzina ukrywała rodzinę Konów i Koberów.
• Helena SZAREK, która udzielała pomocy uciekinierom z brańskiego getta - rodzinie Fimkelsztejnów, czasowo ukrywała Wewko Alperina.
• Kazimiera TRĘBACZ, która od sierpnia 1942 r. ukrywała Pinkusa Jakubowicza.
• Tadeusz KARCZMARCZYK (pośmiertnie), który wraz z rodziną, w latach 1941-1942 ukrywał w okolicach Treblinki dwie żydowskie rodziny - w sumie czternaście osób.
• Wincentyna i Stanisław WOLSCY (pośmiertnie), którzy od 1942 r. ukrywali siostry Bruchę i Rachelę Rubinowicz.
• Zofia BEREJ, która w domu rodzinnym ukrywała podczas okupacji dwie kobiety i dwie dziewczynki narodowości żydowskiej.
• Stanisława BOROŃCZYK, która w rodzinnym gospodarstwie rolnym ukrywała rodziny Pańskich i Heymarów.
• Józef JAROSZ, który od stycznia 1943 r. do stycznia 1945 r. ukrywał czternastoosobową rodzinę zbiegłą z getta w Zakliczynie.
• Wiktoria JURASZEK, która wraz z bratem ukrywała zbiega z obozu Auschwitz, obywatela Czechosłowacji, Roberta Wolfa.
• Stanisława KAC, która wraz z rodzicami opiekowała się żydowską dziewczynką.
• Anna KOPEĆ, która od 1942 r. ukrywała, wraz z mężem, w swoim domu dziewięcioosobową rodzinę Krugerów.
• Jarosława KOPICZAK, która jako pracująca w krakowskim oddziale "Żegoty" wyprowadzała dzieci i rodziny z getta. Ponadto od marca 1943 r. do stycznia 1945 r. ukrywała w swoim mieszkaniu rodzinę Khanów i Felicję Vogler.
• Dorota KUC, która od stycznia do marca 1945 r. ukrywała w swoim gospodarstwie Josefa i Shloma Lindenbaumów, którzy zbiegli z "marszu śmierci" podczas likwidacji obozu Auschwitz.
• Tadeusz KURKA, który od jesieni 1943 r. ukrywał sześciu  uciekinierów z lwowskiego getta.
• Zofia LESZCZYŃSKA, która od października 1941 r. do stycznia 1943 r. w rodzinnym gospodarstwie rolnym ukrywała rodziny Pańskich i Heymarów.
• Anna LEWANDOWSKA, która od września 1942 r. do lipca 1944 r. ukrywała w swoim domu Abrama Klajmana i Zejlika Ledermana. Bezinteresownie udzielała pomocy Żydom ukrywającym się w kompleksie Stary Las koło Lublina.
• Bożena LUTCZYN, która w swoim krakowskim mieszkaniu ukrywała rodzinę Wolfów, była łączniczką w Tymczasowym Komitecie Pomocy Żydom "Żegota".
• Henryk MAŁKIEWICZ, który od stycznia 1943 r. do stycznia 1945 r. ukrywał w młynie dzierżawionym przez ojca pięć osób narodowości żydowskiej, zaopatrywał mieszkańców getta w Ostrowcu Świętokrzyskim.
• Bolesława OSTROWSKA, która wraz z mężem ukrywała w swoim gospodarstwie Różę Grynbaum.
• Stefania PISAREK, która od stycznia 1942 r. do maja 1945 r. ukrywała w Łękach Dolnych k. Dębicy Berlema i Annę Sturm.
• Stefania REZNER, która w styczniu 1945 r. pomagała w ukrywaniu w gospodarstwie rodziców trzech zbiegów pochodzenia żydowskiego z obozu w Auschwitz.
• Rajmunda ROZBICKA, która od czerwca 1942 r do lipca 1944 r. opiekowała się Noemi Kapel, dziewczynką, która była świadkiem rozstrzelania swoich rodziców.
• Stanisława ROZTROPOWICZ-SZKUBEL, której rodzina przez 9 miesięcy, od lipca 1943 r. ukrywała żydowską dziewczynę, Sabinę Kagan.
• Waleria SKWARCEWICZ, która od listopada 1942 r. , po likwidacji getta w Duniłowiczach, ukrywała, wraz z rodziną, cztery osoby narodowości żydowskiej.
• Kazimierz SZCZĘSNY, który w rodzinnym gospodarstwie koło Wołomina ukrywał, wraz z rodziną, rodzinę Sztarkierów.
• Bogdan SZYMAŃSKI, który wraz z rodziną od 1940 r. ukrywał w swoim mieszkaniu w Warszawie Ewę Zelkowitz.
• Anna SZYMCZYK, której rodzina od października 1942 r. ukrywała Halinę Leszczyńską, ocalałą z getta w Rawie Mazowieckiej.
• Maria ŚNITKO, która od marca 1943 r. do maja 1944 r. z rodziną ukrywała Borisa Kotlera.
• Hanna TABORSKA, która wraz z rodzicami pomagała w czasie okupacji wielu osobom narodowości żydowskiej. m.in. przez kilka miesięcy ukrywała w swoim mieszkaniu Biankę Perlmutter.
• Irena WALULEWICZ, która od lipca do listopada 1943 r. ukrywała w swoim domu w Święcianach Goldę Fajgel.
• Stanisław WĘGŁOWSKI, który po likwidacji getta w Ludwipolu opiekował się Rodziną Wexslerów.
• Remigiusz WĘGRZYNOWICZ, który od grudnia 1942 r. do lutego 1943 r. ukrywał w swoim mieszkaniu Szarlottę Katz.
• Zdzisław ZAWADA, który wraz z rodziną w gospodarstwie w Osielcu od sierpnia 1942 do lutego 1943 ukrywał rodzinę Zolmanów.
• Stanisław GOLEŃ (pośmiertnie), którego rodzina ukrywała Annę Parzyczewską.