Jak być Kościołem misyjnym?

Drugie i zarazem ostatnie zgromadzenia Synodu o Synodalności odbędzie się od 2 do 27 października w Rzymie. 16 września Stolica Apostolska ogłosiła listę uczestników. Polskę jako delegaci KEP będą reprezentować: abp Józef Górzyński, metropolita warmiński, bp Sławomir Oder, biskup gliwicki, i bp Jacek Grzybowski, biskup pomocniczy diecezji warszawsko-praskiej.

Ponadto z nominacji papieskiej w obradach weźmie udział kard. Grzegorz Ryś, metropolita łódzki. Natomiast prof. Aleksander Bańka, związany z "Gościem Niedzielnym", będzie jednym ze świeckich reprezentantów Europy. Jako prefekt Dykasterii ds. Miłosierdzia będzie uczestniczył także kard. Konrad Krajewski.

O swoich nadziejach i oczekiwaniach na końcową sesję synodu 26 września w Warszawie opowiedzieli polscy delegaci podczas konferencji zorganizowanej przez KEP.

Prof. Aleksander Bańka zwrócił uwagę, że Kościół trzeba postrzegać w całej jego powszechności i różnorodności, z mapą doświadczeń, problemów i wyzwań, które są istotne dla danej wspólnoty, a nie są tak postrzegane gdzie indziej.
– To jest zatem spotkanie tych wszystkich kontekstów, problemów i doświadczeń w kluczu wzajemnego wysłuchania tego, czym żyją Kościoły lokalne, wydobywania wątków kluczowych i pobocznych oraz znalezienia wspólnych pytań i prób rozstrzygnięcia problemów pastoralnych, ważnych tak dla Kościoła w całości, jak i dla tych Kościołów lokalnych – powiedział prof. Bańka.

Dodał, że pierwsza rzymska sesja synodalna rok temu obfitowała w wiele takich proponowanych do dyskusji wątków, co mogło wzbudzić poczucie pewnego chaosu.
– Wokół tych dyskusji narosło też wiele pytań, wątpliwości i kwestii, wobec których oczekiwano, że zaczną być szybko rozwiązywane lub implementowane. Te mniej lub bardziej kontrowersyjne kwestie, jak się okazało, nie są głównym tematem obrad synodalnych. Zostały przesunięte do komisji teologicznych, które obecnie pracują nad ich pogłębieniem i mogą zakończyć te prace do 2025 r. – wyjaśnił prof. Bańka, dodając, że pomiędzy dwiema rzymskimi sesjami odbyło się wiele spotkań, świadczących o dynamice procesu synodalnego, wśród których były m.in. spotkanie proboszczów z całego świata, konsultacje wewnątrzzakonne i wśród episkopatów oraz spotkania ekspertów. – To sprawiło, że dokument synodalny po poprzedniej sesji został gruntownie przeanalizowany, dając początek obecnemu instrumentum laboris – zakończył prof. Bańka.

Bp Sławomir Oder powiedział, że trwający proces synodalny wskazuje na wielką witalność Kościoła powszechnego, a sama formuła jego prowadzenia udowadnia, jak wielu ludzi jest w niego zaangażowanych i zatroskanych o jego kształt.
– To ludzie, którzy traktują Kościół jak swój dom, jako miejsce swojego powołania i duchowego wzrostu – mówił.

Zauważył, że wizją wyłaniającą się z trwającego synodu jest rozmowa, słuchanie i patrzenie sobie w twarz. – Ale też ten synod powinien obrać taki kierunek, który prowadzi do naszego zbawienia. Rzeczywistość Kościoła jest pełna nadziei na spotkanie z Bogiem – dodał.

Bp Jacek Grzybowski podzielił się doświadczeniem organizacji procesu synodalnego na poziomie diecezji warszawsko-praskiej.
–  Synod w tym lokalnym wymiarze spotkał się z ogromnym odzewem świeckich i duchownych. Powstało wiele zespołów synodalnych, a przez trzy lata odbyło się ponad 20 spotkań, głównie z udziałem osób świeckich. Omawiano na nich poszczególne etapy synodu, powstała ankieta uwzględniająca postulaty problemów i wyzwań, jakie powinny zostać przedyskutowane. Odbyło się czytanie tekstu podsumowującego pierwszą sesję synodu wraz z dyskusją. Spotkania miały zawsze charakter otwarty i były na tyle intensywne, że końcowego diecezjalnego raportu nie zdążono włączyć do syntezy ogólnopolskiej, został on przesłany później bezpośrednio do Watykanu – tłumaczył.

W rozmowie indywidualnej wskazał, że synodalne spotkania diecezjalne pokazały konieczność zastanowienia się nad udziałem młodych w Kościele i obecnością Kościoła w sferze cyfrowej.

Poinformował też, że w sobotę 28 września w sali kurialnej przy ulicy Floriańskiej 3 w Warszawie odbędzie się spotkanie zespołów synodalnych. Będzie to okazja do podsumowania trzyletniej współpracy i wysłuchania ekspertów, którzy tego dnia zabiorą głos. Pierwszym gościem będzie Rafał Dziedzic, który jest odpowiedzialny za stronę internetową synod.org.pl, miejsca, które zbiera wszystkie informacje o synodzie, zarówno z Polski, jak i całego świata. Jako drugi wystąpi dr Karol Leszczyński, który przygotował globalny raport dotyczący wniosków płynących ze wszystkich kontynentów od wiernych.

W końcowej sesji XVI Zwyczajnego Zgromadzenia Ogólnego Synodu Biskupów na temat „Ku Kościołowi synodalnemu: komunia, uczestnictwo i misja” weźmie udział 368 osób z prawem głosu, w tym  272 biskupów.

Nowością na drugim zgromadzeniu synodalnym będą cztery fora teologów, w których mogą wziąć udział wszyscy uczestnicy synodu, akredytowani w Watykanie dziennikarze, a także wszyscy zainteresowani po uprzednim zgłoszeniu.

Sesję synodalną poprzedzą dwudniowe rekolekcje, które poprowadzą: o. Timothy Radcliffe OP, matka Ignazia Angelini, benedyktynka, oraz o. Matteo Ferrari, kameduła. Na zakończenie rekolekcji w bazylice św. Piotra papież Franciszek poprowadzi modlitwę pokutną.

Ostatecznego rozeznania wniosków synodu dokona papież. To od niego zależy, które wątki znajdą się w ewentualnej posynodalnej adhortacji apostolskiej.