100-lecie miasta-ogrodu. Tort na jubileusz Podkowy Leśnej przejdź do galerii

Podkowa Leśna, malownicze miasto-ogród położone pod Warszawą, w 2025 roku obchodzi swoje stulecie. Ta wyjątkowa miejscowość, zrodzona z idei harmonijnego połączenia natury i urbanistyki, przez dekady kształtowała swoją tożsamość, stając się oazą spokoju i miejscem z bogatą historią oraz silnymi więziami społecznymi. Uroczystości jubileuszowe zgromadziły mieszkańców, gości oraz przedstawicieli władz kościelnych i samorządowych, a kulminacyjnym punktem obchodów była uroczysta Msza Święta, której przewodniczył kard. Kazimierz Nycz.

W homilii kardynał senior podkreślił unikalny charakter Podkowy Leśnej, która od swoich początków łączyła świeckie aspiracje z silnym fundamentem duchowym. Wspomniał, że już w zamyśle ojców założycieli w centrum miasta planowano budowę kościoła, co świadczy o głębokim przekonaniu o nierozerwalnej więzi między rozwojem materialnym a duchowym wspólnoty.

Msza Święta dziękczynna za stulecie Podkowy Leśnej
Gość Warszawski

Kardynał z uznaniem odniósł się do ponad 90-letniej opieki duszpasterskiej Kościoła nad miastem, dziękując za posługę kolejnych proboszczów i kapłanów. W sposób szczególny wspomniał zmarłych księży związanych z Podkową Leśną: Bronisława Kolasińskiego, Franciszka Barańskiego i Leona Kantorskiego.

Kard. Kazimierz Nycz o stuleciu Podkowy Leśnej
Gość Warszawski

Kardynał Nycz w homilii nawiązał do odczytanej Ewangelii o kobiecie cudzołożnej, podkreślając przesłanie o Bożym miłosierdziu, które przerasta ludzką sprawiedliwość. Zachęcił wiernych, aby w trosce o sprawy doczesne nie zapominali o poznaniu Chrystusa ukrzyżowanego i zmartwychwstałego, co nadaje sens wszelkim ziemskim działaniom. Podkreślił, że zarówno wspólnota świecka, jak i kościelna, choć autonomiczne w swoich kompetencjach, powinny współpracować dla dobra integralnego rozwoju człowieka.

Po uroczystym błogosławieństwie, zgodnie z zapowiedzią, uczestnicy liturgii wysłuchali jubileuszowego utworu hip-hopowego, przygotowanego przez młodych podkowiańskich artystów: Stanisława Czaja z małżonką Anną i Arkadiusza Kidzińskiego.

Hip-hopowy hymn na jubileusz 100-lecia Podkowy Leśnej
Gość Warszawski

Później nastąpiło symboliczne podzielenie tortu stulecia. Kardynał Kazimierz Nycz, burmistrz Magdalena Eckhoff wraz z burmistrzem sąsiedniego Brwinowa oraz przewodniczący rady miasta Michał Gołąb w asyście radnych uroczyście pokroili trzy ogromne torty, aby każdy mógł skosztować jubileuszowego wypieku.

Obchody stulecia Podkowy Leśnej to nie tylko wspomnienia i uroczystości, ale także spojrzenie w przyszłość. Burmistrz Magdalena Eckhoff w okolicznościowym liście skierowanym do mieszkańców podkreśliła bogatą historię miasta, zbudowaną na fundamencie architektonicznej wizji i silnych więziach międzyludzkich.

W ramach obchodów stulecia zaplanowano szereg wydarzeń, w tym uroczystą sesję rady miasta, wernisaż wystawy poświęconej Stanisławowi Wilhelmowi Lilpopowi, jednemu z ojców założycieli miasta, oraz liczne inicjatywy kulturalne i społeczne.

Podkowa Leśna, założona w 1925 roku, jest unikalnym przykładem realizacji idei miasta-ogrodu. Jej historia nierozerwalnie związana jest z wizją Antoniego Jawornickiego, który wykorzystał naturalne ukształtowanie terenu, tworząc osiedle z luźną zabudową i przewagą terenów zielonych. Mimo formalnego uzyskania praw miejskich dopiero w 1969 roku, Podkowa od samego początku aspirowała do bycia szczególną wspólnotą, dbającą o harmonię między człowiekiem a naturą.

Początki miasta sięgają XIX wieku, kiedy to dobra brwinowskie, w skład których wchodził folwark Wilhelmów (późniejsza Podkowa Leśna), należały do rodziny Lilpopów. Stanisław Wilhelm Lilpop z zamiłowania do przyrody przekształcił część majątku w gospodarstwo leśne, a w 1925 roku, wspólnie z konsorcjum „Siła i Światło” oraz Bankiem Związku Spółek Zarobkowych, powołał do życia Spółkę „Miasto-Ogród Podkowa Leśna”.

Dzięki konsekwentnej realizacji planów urbanistycznych Podkowa Leśna zachowała swój unikalny charakter. Wille i zabytkowe budynki otulone są bujną zielenią, a liczne parki i rezerwaty przyrody stanowią o jej wyjątkowym klimacie. Miasto może poszczycić się bogatą historią, w której ważne miejsce zajmują wybitne postacie literatury, kultury i nauki, które tu mieszkały i tworzyły.

Idea stworzenia kościoła-ogrodu w sercu miasta-ogrodu, jakim jest Podkowa Leśna, zrodziła się w umysłach członków Komitetu Budowy Kościoła w 1932 roku. Dostrzegali oni naturalną potrzebę, by w przestrzeni, która od swoich założeń miała łączyć bliskość natury z życiem społecznym, znalazło się również miejsce sakralne, które tę harmonię będzie odzwierciedlać. Wybór lokalizacji padł na działkę o powierzchni 4413 m kwadratowych, usytuowaną z dala od głównego traktu ulicznego, co miało sprzyjać wyciszeniu i kontemplacji.

Projekt kościoła powierzono Brunonowi Zborowskiemu, cenionemu profesorowi Politechniki Warszawskiej. Jego wizja architektoniczna czerpała inspirację z polskiego pawilonu prezentowanego na wystawie w Paryżu w 1932 roku. Charakterystyczne dla projektu były oszklone drzwi otwierające się na zieleń, pergole oraz niski murek z piaskowca, które miały zacierać granicę między wnętrzem świątyni a otaczającą ją naturą.

Budowa kościoła w Podkowie Leśnej była dziełem samych mieszkańców. To oni, zjednoczeni wspólną ideą, z własnej inicjatywy i poprzez zbiórki funduszy, sfinansowali całe przedsięwzięcie. Uroczyste położenie kamienia węgielnego, które odbyło się 11 listopada 1932 roku, zgromadziło licznych ofiarodawców, w tym przedstawicieli klubów motoryzacyjnych i lotniczych, co świadczyło o szerokim poparciu dla tej inicjatywy.

Prace budowlane rozpoczęły się w kwietniu 1933 roku i postępowały niezwykle sprawnie, by już w listopadzie tego samego roku świątynia była gotowa. 5 listopada 1933 roku arcybiskup Antoni Szlagowski dokonał uroczystego poświęcenia nowego kościoła. W kolejnym roku do projektu dołączył prof. Zygmunt Hellwig, znany projektant ogrodów. Przygotował on szczegółowy plan zazielenienia terenu wokół kościoła, który następnie został zrealizowany przy wsparciu lokalnych specjalistów: Eweliny Krzyżewskiej, Władysława Milewskiego i Kujatha. Elementy takie jak pergole, zadaszenie nad nimi oraz murki z kamienia, przywiezionego w 1939 roku tuż przed wybuchem II wojny światowej, zostały ukończone dopiero w 1943 roku.

Okres powojenny nie sprzyjał dalszemu rozwojowi przykościelnego ogrodu ani rozbudowie samej świątyni. Mimo licznych petycji kierowanych do władz, brakowało możliwości realizacji tych zamierzeń. Dopiero w 1964 roku ówczesny proboszcz, ksiądz dr Franciszek Barański, uzyskał zatwierdzenie projektu i pozwolenie na rozbudowę istniejącej przy kościele tzw. "Kancelarii".

W czerwcu tego samego roku Kuria Metropolitalna Warszawska mianowała nowego proboszcza, księdza Leona Kantorskiego, który objął urząd 31 lipca 1964 roku. Ksiądz Kantorski z ogromnym zaangażowaniem przystąpił do pracy. Już 15 sierpnia rozpoczął budowę plebanii i równocześnie podjął działania mające na celu urządzenie ogrodu na terenie przykościelnym, realizując tym samym pierwotną ideę kościoła-ogrodu.

W latach 1985-1988, w odpowiedzi na rosnące potrzeby wiernych i konieczność zapewnienia odpowiednich warunków do uczestnictwa w liturgii, kościół został rozbudowany według projektu architekta Janusza Tofila i inżyniera Andrzeja Gierosa. Wyłoniona w konkursie koncepcja zakładała powiększenie nawy głównej o 250 metrów kwadratowych, przy jednoczesnym zachowaniu dotychczasowego stylu świątyni. Projekt uwzględniał również zachowanie przejazdu dla pojazdów biorących udział w tradycyjnym Autosacrum, otwarcie widoku na prezbiterium z nawy głównej oraz stworzenie przylegającej, przeszklonej przestrzeni dla rodziców z dziećmi. Wnętrza kościoła zyskały nowe walory dzięki dziełom profesorów Stanisława Słoniny i Kazimierza Gustawa Zemły.

Równolegle do rozbudowy kościoła, z nową energią powrócono do idei ogrodu. Twórcą nowego projektu i kontynuatorem jego realizacji był dr Zdzisław Bąkowski, a konsultacje w zakresie architektury krajobrazu prowadziła Alicja Lipińska. Według koncepcji dr. Bąkowskiego, teren ogrodu przykościelnego został podzielony na osiem tematycznych sektorów, z których każdy miał pełnić określoną funkcję i prezentować odmienne aspekty przyrody i duchowości. Modlących się tu i odpoczywających podkowian cieszą dziś także przechadzające się po terenie kościelnym pawie. Dzięki wieloletniemu zaangażowaniu kolejnych proboszczów, parafian i specjalistów, idea kościoła-ogrodu w Podkowie Leśnej stała się rzeczywistością.