Sumienie nie jest dla wygody

Trzecia z cyklu Katechez Warszawskich odbyła się 6 listopada w kościele św. Anny. Konferencję "Wolność, odpowiedzialność, sumienie” wygłosił ks. Jan Konarski, teolog moralista.

Duchowny rozpoczął swoją prelekcję od odczytania fragmentu Ewangelii św. Łukasza, w której Jezus pytał: "Obłudnicy, umiecie rozpoznawać wygląd ziemi i nieba, a jakże obecnego czasu nie rozpoznajecie? I dlaczego sami z siebie nie rozróżniacie tego, co jest słuszne?".

Kaznodzieja wyjaśnił, że są dwa rodzaje poznania: naukowe i poznanie, które jest rozróżnieniem między dobrem i złem. - Dramat, na który zwrócił uwagę Jezus, jest jeszcze bardziej kontrastowy. W dzisiejszych czasach to poznanie wydaje się przesuwać w stronę poznania naukowego i jest tak natarczywe, że nie pozostawia miejsca na poznanie moralne - mówił. Duchowny zwrócił uwagę, że dzieje się tak w wielu dziedzinach, a szczególnie z taką dysproporcją mamy do czynienia w bioetyce.

- Sumienie coraz częściej traktowane jest jak wróg, który przeszkadza w osiąganiu sukcesu, realizacji własnych celów i przyjemnym życiu - zwrócił uwagę.

Pokazał także, jak dzisiejsza cywilizacja próbuje poradzić sobie z problemem sumienia. - Najprostszy sposób to oswoić sumienie, zredukować je do jakiegoś wewnętrznego głosu i miejsca, gdzie sami decydujemy, co jest dobre, a co złe - mówił.

Przytoczył także nauczanie Kościoła na temat sumienia. - Sumienie nie decyduje, co jest dobre, a co złe, tylko to rozpoznaje. Dopiero wola podejmuje decyzję w świetle tego poznania - mówił.

Kaznodzieja zwrócił także uwagę, że wobec takiego rozumienia sumienia można spotkać się z "atakami ludzi, który bronią wolności”, bo sami chcą podejmować decyzje o tym, co jest dobre. - Czy człowiek, którzy żyje w całkowitej autonomii, jest w stanie zmierzyć się twarzą w twarz z otaczającym go światem, drugim człowiekiem i Bogiem? - pytał.

Duchowny podkreślił, że taka postawa prowadzi do "tragicznego autyzmu, przerażającego narcyzmu, ukochania siebie kosztem innych, życia tak, jak mnie jest wygodnie”. - Myślenie, że rzeczywistość ma być taka, by była dla mnie wygodna, ryzykownie wpływa na cały świat - mówił kaznodzieja i wyliczał: -Tysiące gatunków wymiera, bo chcemy żyć wygodnie, produkowane przez ludzi tony śmieci zagrażają następnym pokoleniom.

Prelegent zauważył także, że "narcystyczna” postawa "tragicznie” wpływa także na relacje z drugim człowiekiem. - Coraz częściej tego doświadczamy, że ludzie wychodzą z domówi i szkół poranieni, zagrożeni, rozbici wewnętrznie, bo każdy robi, jak mu wygodnie przy kompletnej ignorancji drugiego człowieka. Zranienie drugiego człowieka wychodzi poza zakres działania sumienia. Bo sumienie mówi, że jest wszystko dobrze - mówił.

Także myślenie o Bogu dla osób o "narcystycznym sumieniu” jest niekomfortowe. - Jak mamy na poważnie przyjąć prawdę, że Bóg jest naszym Ojcem, skoro nie chcemy słuchać Jego głosu? O tym, co jest dobre, a co złe, chcemy przecież decydować sami - zauważył.

W opozycji do sumienia, które jest moim wrogiem, stoi sumienie, które jest sojusznikiem. - W teonomii uczestniczącej prawo moralne nie jest nam obce, ufamy, że jest prawem pochodzącym od miłującego Ojca. Sumienie nie jest wrogiem, ale sługą prawdy w nas samych - zakończył.

Po konferencji miała miejsce „Katecheza +” - pogłębiona dyskusja z udziałem ks. Jana Konarskiego i Ewy Czaczkowskiej, dziennikarki i historyka, która opowiedziała o dylematach sumienia, jakich doświadczali wielcy ludzie Kościoła, tj. sługa Boży kard. Wyszyński, bł. ks. Jerzy Popiełuszko czy św. s. Faustyna. Goście odpowiadali także na pytania zgromadzonych w św. Annie słuchaczy, a także słuchaczy Radia Plus.

Celem Katechez Warszawskich jest pozytywny przekaz wiary i prezentacja nauki Kościoła. Będą wygłaszane w akademickim kościele św. Anny. Mają charakter sezonowy: jesień-wiosna. Sześć tegorocznych jesiennych katechez będzie poświęconych tematowi sumienia.