Tajemna skrytka z ul. Niemcewicza

Blisko dwadzieścia archiwaliów, rękopisów i maszynopisów z 1943 oraz 1944 roku stanowi część archiwum legendarnego Batalionu "Parasol”.

Skrytka z dokumentami została odnaleziona podczas prac remontowych w mieszkaniu przy ul. Niemcewicza 7/9, gdzie według ustaleń pracowników MPW mieścił się jeden z lokali konspiracyjnych.

- Dokumenty wnoszą nowe, niezwykle istotne informacje do dziejów konspiracji warszawskiej. Jest to tym bardziej cenne znalezisko, że dysponujemy stosunkowo niewielką liczbą dokumentów dotyczących tego tematu -  powiedział Jan Ołdakowski, dyrektor Muzeum Powstania Warszawskiego.

Wśród archiwaliów znajdują się m.in.: rysopisy funkcjonariuszy warszawskiego Gestapo, materiały wywiadowcze dotyczący osób podejrzanych o współpracę z Niemcami, wykaz nowych kryptonimów, raport dotyczący straty broni i sprzętu przez "Parasol” w wyniku przeprowadzonej łapanki, kosztorys rysunków i fotografii do skryptu o broni, meldunek dotyczący uzbrojenia i stanu sił niemieckich w okolicach Garwolina, raport z ćwiczeń strzeleckich, wykaz osób nieprzeszkolonych w strzelaniu.

Batalion "Parasol" wywodził się z Grup Szturmowych Szarych Szeregów. Powstał w 1943 roku z 3. kompanii "Zośki”. Nosił kolejno kryptonimy "Agat” - anty-gestapo i "Pegaz” - przeciw gestapo. W czerwcu 1944 r. "Pegaz” przekształcono w liczący trzy kompanie Batalion "Parasol”. Wchodzącym w skład Kedywu Batalionem dowodził cichociemny - kpt. Adam Borys "Pług”.

Do zadań oddziału należało przede wszystkim wykonywanie wyroków śmierci wydanych przez sądy podziemne na zbrodniarzach niemieckich. Oddział przeprowadził m.in. głośną Akcję Kutschera - likwidację dowódcy SS i Policji na dystrykt warszawski Franza Kutschery, tzw. kata Warszawy. W czasie Powstania Warszawskiego batalion przeszedł jeden z najcięższych szlaków bojowych Powstania, walcząc na Woli, Starym Mieście i Czerniakowie.