Nauka katolicka receptą na kryzys

Spotkanie z udziałem m.in. ministra finansów Mateusza Szczurka odbyło się w Sekretariacie Konferencji Episkopatu Polski w Warszawie.

Wstęp do publikacji napisał abp Wojciech Polak, prymas Polski. Podczas spotkania promującego publikację zwrócił uwagę, że kryzys ekonomiczny, który dotknął światowy rynek gospodarczy i wystawił na dramatyczną próbę przede wszystkim poszczególne rodziny, nie oznaczał jedynie braku pieniędzy. "Pociągnął za sobą dramatyczny kryzys zaufania, osłabił twórcze myślenie i wzbudził obawy przed budowaniem przyszłości". Zaznaczył, że "w obliczu kryzysu, który przetacza się już nie tylko przez Europę i Stany Zjednoczone, lecz dotyka również wiele innych rynków dotąd dynamicznie rozwijających się, konieczne jest swoiste przebudzenie”.

- Wymiana handlowa, oparta na egoizmie i nastawiona wyłącznie na kumulowanie zysków, nie jest w stanie rodzić i chronić dobra wspólnego. Co więcej, przeczy dobru i stwarza coraz większe obszary nędzy, która bezpośrednio atakują godność ludzką - powiedział prymas.

W jego ocenie, autorzy publikacji przekonująco zapraszają do odważnego przyjęcia zasady relacyjności, która na każdym szczeblu życia społecznego przekłada się na postawę solidarności i pomocniczości, wyrażoną w konkretnych decyzjach i zachowaniach. Dodał, że autorzy książki zwracają uwagę na to, że wartości chrześcijańskie, streszczone w przykazaniu miłości, "nie są utopią, lecz drogą do pełnego człowieczeństwa, również w wymiarze ekonomicznym".

Zwrócił też uwagę, że autorzy, za encykliką Benedykta XVI "Caritas in veritate", wskazują, że to "nie pęd do generowania korzyści materialnych, lecz zdolność do tworzenia wspólnoty jest podstawowym, prawdziwym elementem tożsamości osoby ludzkiej”.

Autor przedmowy prof. Adam Glapiński zauważył, że publikacja ukazuje się w wyjątkowo dobrym momencie - w chwili, kiedy trwają najbardziej ożywione debaty na temat źródeł kryzysu finansowego, jego systemowych konsekwencji oraz przyszłości gospodarki światowej. Także zdaniem członka Rady Polityki Pieniężnej, rozwiązań należy szukać na gruncie chrześcijańskiej nauki społecznej.

Z kolei sam autor prof. Dembiński wyjaśnił genezę swojej książki - Caritas in Veritate Foundation zwróciła się z prośbą o przygotowanie raportu na temat tego, co nauka społeczna chrześcijańska może wnosić do świata po kryzysie.

Zdaniem autora, zasada pomocniczości czy pojęcie dobra wspólnego mogą naprawić powstające już od 30 lat w gospodarce światowej asymetrie i niesprawiedliwość.

Współautorka publikacji prof. Beretta przypomniała, że chrześcijańska nauka społeczna jest szczególne aktualna w dzisiejszych czasach. - Kiedy mówimy o wymiarze etycznym, traktujemy go jako przeciwstawny do tego, co nas otacza - rzeczywistości społecznej, politycznej, ekonomicznej. Tymczasem nauka społeczna Kościoła odnosi się do zdolności, które każdy z nas posiada - wyjaśniała. Dodała, że nie wystarczy tworzyć moralności w określonych sektorach ekonomii, ale że cała ekonomia powinna być etyczna.

Obecny na spotkaniu minister finansów o publikacji wypowiadał się z entuzjazmem. - Wartości, o których wspominają autorzy: wspólnota, moralność, odpowiedzialność, zaufanie - to wszystko, co określa się jako kapitał społeczny - brak tych wartości jest na każdym kroku szczególnie widoczny i bolesny także w Polsce - przyznał. Mówiąc o zadaniach państwa, podkreślił, że nie można tych wartości zastępować protezą służb i instytucji.

- Wsparcie państwa nie może zastąpić rodziny. Państwo i polityka jest podstawą egzekwowania kontraktów i umów, gwarantem zachowania równowagi pomiędzy przedsiębiorstwami a osobami fizycznymi, ale to jest funkcja pomocnicza, sterująca, która jest tym łatwiejsza, im te wartości wewnętrzne - poczucie wspólnoty i moralność - są zachowane w warunkach mikroekonomicznych. Choćbyśmy nie wiem, jak skonstruowali system podatkowy, prawny, legislację i sądy, to zupełne ignorowanie wspólnoty w kontaktach gospodarczych da niewłaściwy efekt - mówił M. Szczurek.

Komentarz do publikacji wygłosili także dominikanin o. Maciej Zięba i publicysta Jacek Żakowski.