powrót
Wiara.pl - Serwis

Warszawski

twój profil
PROFIL UŻYTKOWNIKA
Wygląda na to, że nie jesteś jeszcze zalogowany.
zaloguj się
lub
zarejestruj się
  • facebook
  • rss
  • Powiadomienia
Nowy numer

Najnowsze [Wydania]

  • GN 22/2025
    GN 22/2025 Dokument:(9278877,Dziecko chce do Jezusa!)
  • Gość Extra 2/2025 (12)
    Gość Extra 2/2025 (12) Dokument:(9271942,Oczy Serca)
  • GN 21/2025
    GN 21/2025 Dokument:(9268666,Przyszłość świata)
  • GN 20/2025
    GN 20/2025 Dokument:(9259124,Kochać człowieka, piętnować zło)
  • GN 19/2025
    GN 19/2025 Dokument:(9250678,Kościół prawa czy Kościół miłości?)
Nasza kultura powleczona jest kiczem. Musimy odsłaniać piękno, które jest pod nim - podkreślał bp Michał Janocha  
Nasza kultura powleczona jest kiczem. Musimy odsłaniać piękno, które jest pod nim - podkreślał bp Michał Janocha
Joanna Jureczko-Wilk /Foto Gość

Zaraźliwy kicz przejdź do galerii

Jak leczyć z niego kościoły, sztukę, dewocjonalia?

Joanna Jureczko-Wilk

|

GOSC.PL

dodane 19.11.2015 16:50
0

W poświęconej wczoraj nowej siedzibie Muzeum Archidiecezji Warszawskiej, przy ul. Dziekania 1, zebrali się proboszczowie, budowniczy kościołów, architekci, rzemieślnicy oraz ci, którym leży na sercu piękno sztuki sakralnej. Na spotkaniu "Kicz i piękno w naszych kościołach" i znawcy sztuki próbowali wytyczyć granice między tym, co artystyczne i wzniosłe, a pomiędzy tym, co jest tylko imitacją piękna. A jak podkreślił prowadzący spotkanie wybitny architekt i znawca sztuki sakralnej prof. Konrad Kucza-Kuczyński, nie jest to zadanie łatwe, bo to co dla profesjonalisty jest kiczem, dla zwykłych odbiorców może być dziełem. Na dowód tego otwierający spotkanie kard. Kazimierz Nycz przypomniał zdjęcie jednego z bemowskich kościołów zamieszczone na okładce katolickiego czasopisma, jako ilustracja artykułu o kiczu w świątyniach. Projektantem przywołanego kościoła był wybitny architekt.

Bp Michał Janocha, historyk sztuki i znawca ikonografii przypomniał, mniej więcej od Oświecenia negującego chrześcijaństwo, artyści – coraz częściej pozbawieni mecenatu Kościoła – zaczęli odchodzić od wierności platońskiej triadzie „ prawda-dobro-piękno” i opisywać prawdy wiary w sposób niezależny od kanonów teologicznych. – Ten stan trwa do dzisiaj – dodał biskup pomocniczy archidiecezji warszawskiej.

Nawiązując do relacji między kulturą ludową a kulturą masową, biskup zauważył, że ta pierwsza była od zawsze wyrazicielką całego bogactwa treści, jakie nosił w sobie zakorzeniony w niej człowiek, także treści najwyższych. - Dzieła kultury ludowej są proste, ale nie pozbawione specyficznego piękna. W XIX i XX w. to właśnie w niej ocalały okruchy wygnanego ze sztuki wysokiej sacrum – mówił bp Janocha.

Kicz to grzech zaniedbania w pracy nad pięknem - podkreślali mówcy   Kicz to grzech zaniedbania w pracy nad pięknem - podkreślali mówcy
Henryk Przondziono /Foto Gość
Jednak zdaniem mówcy, kultura ludowa jest wypychana przez kulturę masową, która w swoich wyborach kieruje się tym, co można dobrze sprzedać. Dzieckiem kultury masowej jest właśnie kicz, także ten religijny, który upowszechnia się od drugiej poł. XIX w. Jego choroba rozprzestrzenia się w następnych wiekach, przez kolejne wynalazki technicznej wizualizacji. 

- Kiedy pod wiersz ks. Twardowskiego podkładamy reklamę pończoch, jeśli w ikonę wpisujemy rysy popularnej aktorki, a w budynku przypominającym romański kościół znajduje się firma ubezpieczeniowa, to z punktu widzenia estetycznego mamy kicz - mówił bp Janocha. Efektem połączenia wysokiej formy z niską treścią jest "wzniosła śmieszność", w tych przypadkach świadoma, wykreowana przez artystę. W przypadku kiczu religijnego mamy jednak do czynienia ze zjawiskiem odwrotnym.

- Jeśli Ewangelia zostaje przetłumaczona na język hip-hopu, Męka Pańska przedstawiona w stylu disco-polo, a dzieje św. Pawła ukazane w formie komiksu, jest to wykorzystanie formy niskiej dla treści wysokiej - tłumaczył bp. Janocha. - W tym przypadku jest to„śmieszna wzniosłość”, profanacja -nieświadoma i powstająca najczęściej ze zbożnych intencji. Zastosowana forma, należąca do kultury masowej jest wyrazem pewnej wizji świata: płaskiej, zredukowanej i niezdolnej do wyrażenia głębi przesłania Ewangelii. 

- Kicz jest karykaturą kultury "wysokiej". Fałszuje obraz rzeczywistości, jest zatem kłamstwem, a kłamstwo - grzechem. Jak większość grzechów, jest stopniowalny: między oleodrukiem św. Stanisława Kostki a korkociągiem z Matką Boską Częstochowską jest spora przestrzeń, podobnie jak między "cukierkowo-mglistym" obliczem świętej na kolorowym obrazku, a litrami krwi wylewanymi w filmie o Męce Chrystusa. Kicz religijny jest banalizacją przesłania Ewangelii, a ostatecznie – karykaturą Boga – dodał bp Janocha.
 

1 / 2
Piękno naszych kościołów

GOSC.PL DODANE 19.11.2015 AKTUALIZACJA 22.02.2025

Piękno naszych kościołów

​Te wielowiekowe i całkiem nowoczesne. Warszawskie kościoły zachwycają swoim pięknem, które kieruje myśli ku Bogu. Chociaż niestety, nie wszystkie. Zdjęcia: Joanna Jureczko-Wilk /Foto Gość  
oceń artykuł Pobieranie..
0 FB Twitter
drukuj wyślij zachowaj

Polecane w subskrypcji

  • Jak interpretować sondaże? Opisują rzeczywistość czy raczej ją kreują?
    • Polska
    • Wojciech Teister
    Jak interpretować sondaże? Opisują rzeczywistość czy raczej ją kreują?
  • W Polsce ubywa obywateli. Czyli tych, którzy wierzą, że ich głos coś znaczy
    • Polska
    • Konstanty Pilawa
    W Polsce ubywa obywateli. Czyli tych, którzy wierzą, że ich głos coś znaczy
  • Przepis na kampanię. Co decyduje o zwycięstwie w wyborach?
    • Polska
    • Piotr Legutko
    Przepis na kampanię. Co decyduje o zwycięstwie w wyborach?
  • Błędne koło relacji. Czy przyjaźń w sieci w ogóle jest możliwa?
    • Media
    • Klaudia Cymanow-Sosin
    Błędne koło relacji. Czy przyjaźń w sieci w ogóle jest możliwa?
  • „Madonna z Dzieciątkiem ukazująca się św. Filipowi Nereuszowi i św. Julianie Falconeri” na płótnie z XVIII w.
    • W ramach
    • Leszek Śliwa
    „Madonna z Dzieciątkiem ukazująca się św. Filipowi Nereuszowi i św. Julianie Falconeri” na płótnie z XVIII w.
  • George Weigel dla „Gościa Niedzielnego”: Przyszłość świata może istnieć bez Chrystusa, ale będzie to przyszłość bardzo ponura
    • Rozmowa
    • ks. Rafał Skitek
    George Weigel dla „Gościa Niedzielnego”: Przyszłość świata może istnieć bez Chrystusa, ale będzie to przyszłość bardzo ponura
  • O nas

    • O wydawcy
    • Zespół redakcyjny
    • Sklep
    • Biuro reklamy
    • Prenumerata
    • Fundacja Gościa Niedzielnego
    Zgłoś błąd
  • DOKUMENTY

    • Regulamin
    • Polityka prywatności
  • KONTAKT

    • Napisz do nas
    • Znajdź nas
      • Newsletter
        • Zapisz się już dziś!
  • IGM
  • Gość Niedzielny
  • Mały Gość
  • Historia Kościoła
  • Gość Extra
  • Wiara
  • Foto Gość
  • Fundacja Gość Niedzieleny
Zgłoś błąd

Copyright © Instytut Gość Media. Wszelkie prawa zastrzeżone.

  • Facebook
  • Twitter
  • Insta
  • YT
WERSJA Desktop
  • subskrybuj
  • AKTUALNOŚCI
  • OPINIE
  • GALERIE
  • ARCHIWUM
  • KONTAKT Z ODDZIAŁEM
  • Liturgia
  • Diecezje
    • Bielsko-Żywiecka
    • Elbląska
    • Gdańska
    • Gliwicka
    • Katowicka
    • Koszalińsko-Kołobrzeska
    • Krakowska
    • Legnicka
    • Lubelska
    • Łowicka
    • Opolska
    • Płocka
    • Radomska
    • Sandomierska
    • Świdnicka
    • Tarnowska
    • Warmińska
    • Warszawska
    • Wrocławska
    • Zielonogórsko-Gorzowska
  • O diecezji
    • BISKUPI
    • HISTORIA DIECEZJI
    • KURIE
    • PARAFIE
    • VARSAVIANA