Milowe kamienie naszej wiary

Jakie znaczenie miał Chrzest Polski dla narodowej tradycji i świadomości Polaków, jak zmieniała się organizacja struktur Kościoła i struktura wyznaniowa w Polsce, jakim zakonom chrześcijaństwo w Polsce zawdzięcza najwięcej, i wreszcie - ilu mamy polskich świętych i błogosławionych? Na te pytania odpowiada publikacja jubileuszowa „1050 lat chrześcijaństwa w Polsce”, przygotowana wspólnie przez Główny Urząd Statystyczny oraz Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego. Wyjątkowa publikacja, podsumowująca także ćwierćwiecze współpracy obu statystycznych placówek: świeckiej i kościelnej, składa się z monograficznych artykułów, wykorzystujących opracowania i źródła historyczne oraz wyniki badań statystycznych. Jej walorem jest zarówno rozległa tematyka ujęta w jednym opracowaniu, jak i duża liczba map i zdjęć.

Chrzest Polski to wydarzenie, które miało ogromne znaczenie dla naszego narodu, wprowadzając nas w świat cywilizacji chrześcijańskiej - podkreśla prof. Witkowski prezes GUS w latach 2011-2016, dodając, że od 966 r. minęło ponad 40 pokoleń.

- Chrzest nie był tylko wydarzeniem religijnym. Z pierwszymi misjonarzami przyjmowaliśmy obyczaje, pismo i łacinę jako język urzędowy, wzorce w rzemiośle, architekturze i przemyśle - podkreśla dr Bożena Łazowska dyr. Centralnej Biblioteki Statystycznej GUS.

  - To wspaniały przewodnik. Bardzo inspirujący jest rozdział przypominający polskich błogosławionych i świętych. To okazja dla niektórych do wydobycia i przypomnienia postaci, które dla nas są orędownikami duchowych darów Pana Boga - mówił obecny podczas prezentacji bp Marek Solarczyk, biskup pomocniczy diecezji warszawsko-praskiej.

- W naszej historii było 259 świętych i błogosławionych. Bez nich, podobnie jak bez sanktuariów, rozszerzanie się chrześcijaństwa przebiegałoby znacznie wolniej - dodał Andrzej Datko, jeden z sześciu autorów publikacji, dodając że pierwsze sanktuarium powstało w Dąbrówce Kościelnej najprawdopodobniej 1079 r. Zaś 60 proc.z 1050 wszystkich polskich sanktuariów powstało w XVII wieku.

Autorzy publikacji podkreślają, że badania religijności zaczęły się dopiero w XX wieku. Ale możemy wskazać cechy, które dominowały w różnych okresach: w średniowieczu skupionej na postach i odpustach, później wzbogaconej religijnością maryjną.

- Im bardziej sięgamy w przeszłość, tym trudniej o dane statystyczne, staraliśmy się więc łączyć wiedzę historyczną i statystyczną. To publikacja, po której można wyrobić sobie pogląd o chrześcijaństwie w Polsce na przestrzeni ponad tysiąca lat. W jednym opracowaniu liczącym 300 stron zbieramy wiele aspektów działania Kościoła i państwa, splecenia się polskości, państwowości i religijności Polaków. Chcieliśmy, by był to także cenny materiał dydaktyczny dla edukacji młodego pokolenia - mówi dr Piotr Łysoń z GUS.

Ks. Wojciech Sadłoń podkreśla, że zaskoczony był faktem szybkiej ekspansji zakonów żeńskich w XIX wieku.

- Na jego początku stanowiły zaledwie 1,5 wszystkich klasztorów. Pod koniec XIX wieku - aż 5/6 - podkreśla ks. Wojciech Sadłoń.

- Publikacja już dostępna jest na stronach internetowych GUS. Mam nadzieję, że to poszerzy krąg jej odbiorców - mówi obecna prezes GUS Halina Dmochowska.

Poszczególne rozdziały przygotowali: Paweł Ciecieląg, Andrzej Datko, Bożena Łazowska, Piotr Łysoń, Paweł Milcarek i ks. Wojciech Sadłoń.

Autorzy publikacji wyrażają nadzieję, że przyczyni się ona do lepszego zrozumienia roli i miejsca chrześcijaństwa w dziejach Polski oraz jego znaczenia dla polskiej tożsamości, a także, że trafi do wielu domów - do osób młodszych i starszych - jako cenne źródło wiedzy o Kościele i Polsce, o naszych dziejach, tożsamości i współczesności, że zainspiruje do przemyśleń o Polsce i Europie.