Dzień przed stanem wojennym

Jak mówił Sławomir Siwek, powołana przez Glempa Prymasowska Rada Społeczna miała mu pomagać w analizie sytuacji i wyciąganiu właściwych wniosków. - Odkrywamy zatem kard. Glempa jako otwartego na współpracę z doradcami, na słuchanie różnych opinii, gotowego na spory - podkreślał S. Siwek.

Autor mówił też, że rada miała wspomagać prymasa w pośredniczeniu pomiędzy Solidarnością a władzą, ale nie tylko. W ciągu dwu kadencji jej istnienia stała się ona instytucją wspomagającą cały episkopat, komitetem doradczym opracowującym komplet dokumentów przydatnych do aktywności społecznej katolików świeckich w przyszłej Polsce, ciałem, które sprecyzowało stanowisko Kościoła, np. wobec ekologii czy też ochrony życia poczętego.

Dlaczego prymas Polski, kard. Józef Glemp, powołał pod koniec 1981 r. – tuż przed wprowadzeniem stanu wojennego – Prymasowską Radę Społeczną? Pierwsze posiedzenie odbyło się 12 grudnia. Sławomir Siwek pisze, że zarówno kard. Wyszyński, jak i kard. Glemp byli świadomi, że władze PRL są przygotowane na rozprawę z Solidarnością. Prymasowi Glempowi chodziło o zyskanie na czasie i wykorzystanie wszystkich możliwości znalezienia porozumienia stron konfliktu. Kościół był gotowy wziąć na siebie rolę pośrednika pomiędzy władzami a społeczeństwem, ale nie bezpośrednio. I temu właśnie miała służyć instytucja rady społecznej, powołanej tuż po spotkaniu Jaruzelski-Wałęsa-Glemp z 4 listopada 1981 roku.

Pierwszym dokumentem programowym ewentualnego porozumienia miały być „Tezy w sprawie ugody społecznej” i następne „Tezy w sprawach gospodarczych”. Do porozumienia nie doszło, nastał okres stanu wojennego, ale „Tezy” w maju 1982 r. zostały opublikowane i – jak uważa S. Siwek – stworzyły fundament dla okrągłego stołu.

Książka „Prymasowska Rada Społeczna ks. kard. Józefa Glempa, Prymasa Polski. Przebieg prac, dokumenty z lat 1981–1990” Sławomira Siwka została opublikowana przez wydawnictwo Biblioteka „Obserwator".