Malarka obrazu Matka Boska AK odznaczona

Uroczystość nadania odznaczeń odbyła się w Muzeum Powstania Warszawskiego. Towarzyszyła jej prezentacja oryginalnego obrazu autorstwa Ireny Pokrzywnickiej Matka Boska AK.

Inspiracją do powstania obrazu było kazanie księdza Apolinarego Leśniewskiego ps. "Maron", kapelana AK rejonu Śródmieście, wygłoszone 15 sierpnia 1944 r., poświęcone Matce Boskiej Królowej Polski.

Przejęta homilią Irena Pokrzywnicka, znana przedwojenna malarka, ilustratorka, projektantka mody, modnych wnętrz, uczestniczka powstania warszawskiego o pseudonimie "Irpo”, postanowiła stworzyć obraz-symbol dedykowany żołnierzom Armii Krajowej.

Gdy malowała, w pracownię trafił pocisk, który zranił artystkę, nie czyniąc jednak szkody obrazowi. Wystawiono go w Kinie Polonia przy ul. Marszałkowskiej, na polowym ołtarzu według projektu Pokrzywnickiej, a po zniszczeniu kina - w byłej restauracji Saturn.

Obraz został powielony w formie "świętych obrazków”, które w tysiącach zostały rozdane żołnierzom i cywilom.

Ostatnią Mszę św. dla żołnierzy i dowództwa ksiądz "Maron” odprawił przed obrazem 5 października. Po kapitulacji powstania obraz schowano w podziemiach budynku przy ulicy Jaworzyńskiej. Tam przetrwał wyburzanie Warszawy. Na początku 1945 roku ksiądz Leśniewski zabrał go ze sobą do Sieradza, gdzie został proboszczem. Przez ponad 17 lat obraz przeleżał w ukryciu, schowany przed UB. W 1962 roku otrzymał go prymas Stefan Wyszyński, uczeń księdza „Marona”, by przez kolejne lata chronić dzieło w podziemiach pałacu przy ulicy Miodowej. W 2008 roku arcybiskup Kazimierz Nycz w imieniu Kurii Metropolitalnej Warszawskiej przekazał obraz Muzeum Powstania Warszawskiego jako depozyt.

Namalowany szybką techniką suchego pastelu obraz w swej wymowie zawiera znaczące symbole.

- Artystka przedstawia wizerunek Matki Boskiej Częstochowskiej, która płaszczem swym okrywa i chroni powstańca warszawskiego, a Dzieciątko Jezus wieńczy jego głowę wawrzynem - symbolem zwycięstwa i męczeństwa. W tle obrazu widzimy walczącą Warszawę. Jest to prawdopodobnie zarys fasady i charakterystycznych wież z uszkodzonym zwieńczeniem jednej z nich, kościoła Najświętszego Zbawiciela - mówiła podczas uroczystości Joanna Lang z Muzeum Powstania Warszawskiego. Dodała, że malunek przeszedł gruntowną konserwację. W muzealnych zbiorach znajduje się także napisana przez nią modlitwa uchodźcy.

Prezydent Andrzej Duda pośmiertnie odznaczył ks. Apolinarego Leśniewskiego komandorskim Orderem Odrodzenia Polski "za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczpospolitej Polskiej, za pielęgnowanie tożsamości kulturowej Polaków”. Z kolei Irena Pokrzywnicka została uhonorowana krzyżem kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski "za wybitne osiągnięcia w pielęgnowaniu tożsamości kulturowej Polaków, pracy artystycznej i twórczej”. W imieniu głowy państwa odznaczenia przekazał rodzinie ks. Leśniewskiego doradca prezydenta RP, Tadeusz Deszkiewicz.

Inicjatorem przyznania odznaczeń jest Piotr Korycki, autor filmowego dokumentu "Ku pokrzepieniu powstańczych serc. Historia obrazu Matka Boska AK”.

- Jestem wdzięczna wszystkim, którzy podtrzymują pamięć o ks. Apolinarym Leśniewskim, człowieku niezłomnym, dzięki któremu poznaliśmy zasady, jak żyć w ciężkich czasach, i z nich nie rezygnować - powiedziała, odbierając odznaczenie, Barbara Leśniewska-Wekka.