To historyczna perełka

- Zdębiałem - tak w żołnierskich słowach opowiada o bezcennym znalezisku Zbigniew Ostoja-Rylski ps. Brzoza. Żołnierz Batalionu AK "Parasol” podczas porządków znalazł we własnym domu oryginalne dokumenty Batalionu "Zośka”, w tym historyczny dokument powołujący go do istnienia. Dokument wraz z innymi aktami batalionu został przekazany do Archiwum Akt Nowych.

Archiwum wzbogaciło się także o inne historyczne pamiątki. - Zbiór dokumentów Batalionu "Parasol” przekazał nam jeden ze znanych badaczy państwa podziemnego, który chciał pozostać anonimowy. Jest to dar non-profit dla zbiorów państwowych. Dokumenty będziemy udostępniać na naszej stronie internetowej - wyjaśnia Mariusz Olczak z Archiwum Akt Nowych.

Anonimowy darczyńca przekazał instytucji komplet dokumentów z przygotowania Specjalnej Akcji Bojowej KOPPE z lipca 1944 r.

Znalazły się wśród nich m.in. oryginalna mapa używana przez uczestników akcji, dokumenty finansowe z wydatkami poniesionymi w czasie przygotowania akcji, wykazy podróży żołnierzy Batalionu "Parasol” między Warszawą, a Krakowem, notatki, meldunki Stanisława Leopolda ps. Rafał, Haliny Grabowskiej ps. Zeta, Wojciecha Czerwińskiego ps. Orlik.

Obszerne materiały szkolenia wojskowego i samochodowego przygotowane i opracowane zostały przez instruktora samochodowego pchor. Kazimierza Glazera ps. Sam z komórki Moto, Mariana Buczyńskiego ps. Zapiewajło.

- W tym zbiorze najbardziej cenną grupą dokumentów są akta z przygotowania akcji zamachu na Wilhelma Koppe, wyższego dowódcy SS i Policji w Generalnym Gubernatorstwie. Do tej pory wszelkie informacje posiadamy z relacji. Teraz mamy uzupełnienie tej wiedzy w postaci dokumentów oryginalnych jak na przykład oryginalna mapa Krakowa używana przez uczestników tej akcji - mówi Mariusz Olczak z Archiwum Akt Nowych.

- Jeden najcenniejszych dokumentów konspiracyjnych, jaki mamy to dokument powołujący do istnienia Batalion "Zośka”. Egzemplarz, jaki posiadamy został przeznaczony do odczytania w kompanii Felek - dodaje.

W uroczystości przekazania dokumentów wzięła udział także wiceminister kultury Magdalena Gawin. Podziękowała uczestnikom Powstania Warszawskiego za uczenie kolejnych pokoleń wartości, którymi sami kierowali się walcząc z ojczyznę. - Niesłychana odwaga i mądrość to lekcja, której uczymy się od was - mówiła podsekretarz stanu w ministerstwie kultury.

- Archiwum Akt Nowych podejmuje starania, aby cały zbiór dokumentów z tego okresu wpisać na listę światowego dziedzictwa kulturowego - zaznaczył z kolei Tadeusz Krawczak, dyrektor placówki.

Do Archiwum Akt Nowych trafiły także dokumenty związane z działalnością innego żołnierza batalionu "Parasol" Wojciecha Świątkowskiego ps. Korczak. Dotyczą one jego współpracy z legendarnym Janem Rodowiczem ps. Anoda.