„Znalezienie Świętego Krzyża”(„Kreuzauffindung”), uznawane przez krytyków za najlepsze oratorium Feliksa Nowowiejskiego, nie było do tej pory często wykonywane. Choć lwowska premiera w 1906 roku była wielkim sukcesem, perypetie historyczne nie pozwoliły, aby utwór ten zagościł na stałe w repertuarze polskiej muzyki oratoryjnej. Szczęśliwie, twórczość Nowowiejskiego zaczyna być w ostatnich latach coraz bardziej doceniana, czego efektem jest stale rosnąca liczba koncertów i nagrań z utworami tego wyjątkowego kompozytora, ale też dyrygenta, pedagoga, szambelana papieskiego i organisty-wirtuoza.

Feliks Nowowiejski / Oratorium „Znalezienie Świętego Krzyża”
Orkiestra Sinfonia Varsovia

Warszawskie wykonanie dzieła odbędzie się dzięki długotrwałym staraniom prof. Mieczysława Nowakowskiego. Ten wybitny dyrygent, zmarły w lutym tego roku, długi czas sam miał nadzieję zadyrygować ulubionym oratorium na zakończenie kariery w Warszawie. Ze stolicą związany był nie tylko jako dyrygent, gdzie poprowadził ponad 1200 spektakli w Teatrze Wielkim - Operze Narodowej, ale również jako profesor warszawskiej Akademii Muzycznej. Wykonanie „Znalezienia Świętego Krzyża” w tej samej bazylice, gdzie osiem miesięcy wcześniej odbył się pogrzeb prof. Nowakowskiego, zyska przez to dodatkowy, symboliczny wymiar.  

 „Kreuzauffindung” to opowieść o św. Helenie i jej misji odnalezienia krzyża, na którym umarł Jezus. Według legendy, cesarz Konstantyn Wielki w przeddzień bitwy zobaczył na niebie świetlisty krzyż, otoczony napisem „Pod tym znakiem zwyciężysz” („In hoc signo vinces”). Po cudownym zwycięstwie władca złożył obietnicę wybudowania świątyni w miejscu ukrzyżowania Chrystusa, którego to zadania podjęła się jego matka cesarzowa Helena. Oratorium Nowowiejskiego w trzech scenach ukazuje jej pielgrzymkę, walkę z pogańskimi kultami w Jerozolimie oraz mozolne poszukiwania świętych relikwii. W rolę św. Heleny wcieli się Ewa Biegas, a partię biskupa Jerozolimy, Makariusza, wykona Krzysztof Szumański. Orkiestrze Sinfonia Varsovia towarzyszyć będzie Chór Filharmonii Narodowej przygotowany przez Bartosza Michałowskiego. Monumentalny, 160-osobowy aparat wykonawczy poprowadzi Sebastian Perłowski.

Wstęp na koncert jest bezpłatny.