Oratorium to pierwszy utwór poświęcony mordowi w Ponarach – największej zbrodni dokonanej podczas II wojny światowej na ludności żydowskiej i polskiej na dawnych Kresach. Skomponował je Max Fedorov, a wykonał Chór Opery i Filharmonii Podlaskiej w Białymstoku i jego solista Maciej Nerkowski oraz Kowieńska Orkiestra Symfoniczna.

Premiera odbyła się 25 stycznia ubiegłego roku w Litewskiej Filharmonii Narodowej w Wilnie w ramach obchodów Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu. Wydarzenie zostało zarejestrowane na płycię DVD, która będzie służyła jako materiał edukacyjny. W takiej wersji oratorium zostało odtworzone w Muzeum X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej. Libretto autorstwa Edwarda Trusewicza, muzykologa, wiceprzewodniczącego Związku Polaków na Litwie, oparte jest na materiałach archiwalnych. To spowiedź mężczyzny będącego w czasie wojny na służbie w litewskiej policji kolaborującej z Niemcami, który niejednokrotnie w Ponarach pociągał za spust. Muzycznemu dialogowi byłego kata z Ponar i księdza towarzyszy animowany film z wykorzystaniem fotografii ofiar, a także zdjęć obecnego zespołu pomnikowego w Ponarach i lasu ponarskiego. – Wrażenie po obejrzeniu jest przytłaczające i smutne ze względu na samą zbrodnię, ale wykonanie przypomina nabożeństwo – powiedziała po projekcji Jadwiga Pilecka, która wraz z mężem przyszła posłuchać oratorium. Maria Wieloch zwróciła uwagę, że „Oratorium” było „pierwszym dużym krokiem do oddania hołdu ofiarom ponarskiej zbrodni”. Przestrzega przed upolitycznianiem tego wydarzenia i brakiem przebaczenia wobec winnych tej zbrodni. Ponary to letniskowa miejscowość (dzisiaj dzielnica Wilna), gdzie w latach 1941–44 Niemcy rękami Litwinów dokonywali masowych egzekucji. W Ponarach życie straciło – w zależności od szacunków – od 56 do 70 tys. Żydów – obywateli polskich oraz od 2 do 20 tys. Polaków, a także przedstawiciele innych narodów.