Pomnik Ofiar Katastrofy Smoleńskiej na placu Piłsudskiego został uroczyście odsłonięty w 8. rocznicę wydarzeń z 10 kwietnia 2010 r. W uroczystości wziął udział prezydent RP Andrzej Duda, przedstawiciele parlamentu i rządu oraz rodziny smoleńskie. Udziału w uroczystości odmówiły partie opozycyjne.

- W modlitwie poświęcenia pomnika modlimy się przede wszystkim za zmarłych, którzy 8 lat temu zginęli w katastrofie smoleńskiej. Ale módlmy się także o to, by ten pomnik wszystkich nas jednoczył. Niech ten pomnik przemawia do przyszłych pokoleń. Zlej, Boże, swoje błogosławieństwo na wszystkich, którzy go odwiedzą - prosił w modlitwie kard. Kazimierz Nycz, rozpoczynając "Ojcze nasz".

Pomnik odsłoniły rodziny ofiar katastrofy smoleńskiej. Potem odbyła się ceremonia składania wieńców od delegacji. Po niej prezydent Andrzej Duda i prezes PiS Jarosław Kaczyński odsłonili kamień węgielny pod pomnik śp. prezydenta Lecha Kaczyńskiego.

  - Państwo, które chce być poważne traktowane, musi takie wydarzenia upamiętniać. Ten pomnik jest wyrazem odrzucenia lęku - mówił prezes Jarosław Kaczyński o pomniku Smoleńskim, przywołując słowa Jana Pawła II z początku pontyfikatu. - To także pomnik wierności, upamiętnienie tych wszystkich, którzy walczyli o to, by powstał - dodał.

- Ten obelisk stanie się świętym miejscem Polaków, bo upamiętnia wspólnotę. On jest wszystkich i dla wszystkich. I bardzo pragnę, by tak był pojmowany, bo zginęli ludzie w służbie publicznej. Polska nie może o nich nie pamiętać - powiedział prezydent Andrzej Duda.

O pomniku Lecha Kaczyńskiego mówił z kolei: - Dlaczego powstanie tu, w świętym miejscu Warszawy? Nie dlatego, że prezydent zginął w Smoleńsku, ale dlatego że przez całe swoje życie był w nurcie, który budował drogę do wyzwolenia ojczyzny. A gdy wyzwolona okazała się nie taka, jaką chcieliśmy, walczył, aby się zmieniła. Ten pomnik to będzie nasze kolejne zwycięstwo. My chcemy jedności Polaków, ale jedności wokół dobra, a nie zła. Chcemy Polski silnej, sprawiedliwej i dobrej - powiedział Jarosław Kaczyński.

  Wybrany w konkursie projekt Jerzego Kaliny symbolizuje trap samolotu, po którym 96 osób z delegacji udającej się na obchody 70. rocznicy zbrodni katyńskiej weszło na pokład Tu-156, który rozbił się pod Smoleńskiem. Konkurs przeprowadził jesienią ubiegłego roku Komitet Społeczny Budowy Pomników Prezydenta Lecha Kaczyńskiego oraz Ofiar Tragedii Smoleńskiej 2010 r. Pierwotnie miał stanąć na skwerze księdza Twardowskiego, na skrzyżowaniu z osią Saską, Krakowskim Przedmieściem oraz ulicą Karową. Jego budowa na pl. Piłsudskiego wzbudziła jednak protesty warszawskiego ratusza. w 2015 r. Rada Warszawy podjęła uchwałę o budowie pomnika smoleńskiego u zbiegu Trębackiej i marszałka Focha, ok. 200 metrów od placu Piłsudskiego. Kilkadziesiąt metrów dalej, przed siedzibą Garnizonu Warszawskiego, ma stanąć pomnik Lecha Kaczyńskiego.

  Prosta bryła z czarnego granitu zawiera nazwiska wszystkich ofiar. Jego przeszklona podstawa będzie podświetlona, a na pomniku znalazł się napis: "Pamięci Ofiar Katastrofy Lotniczej Pod Smoleńskiem 10.IV.2010". Znalazło się na niej również godło oraz szachownica lotnicza. Ale zabrakło krzyża, który w pierwotnej koncepcji był elementem pomnika. Jego autor, Jerzy Kalina, malarz, rzeźbiarz, scenograf, autor przedstawień teatralnych oraz filmów krótkometrażowych i dokumentalnych, który w październiku ub.r. został laureatem nagrody Totus Tuus 2017, przyznawanej przez Fundację KEP „Dzieło Nowego Tysiąclecia” w dziedzinie propagowania kultury chrześcijańskiej, zapowiada, że krzyż stanie przy pomniku. I to ten, który pierwotnie stal na Krakowskim Przedmieściu, a od listopada 2012 r. jest elementem rzeźby Łukasza Krupskiego, absolwenta Akademii Sztuk Pięknych, a jednocześnie syna ofiary katastrofy, Janusza Krupskiego.

Do najwybitniejszych i najbardziej znanych dzieł Jerzego Kaliny należą: pomnik Katyński w Podkowie Leśnej, pomnik Józefa Piłsudskiego w AWF w Warszawie oraz koncepcja Muzeum Katyńskiego w Cytadeli Warszawskiej. Był też autorem oprawy wizualnej pogrzebu ks. Jerzego Popiełuszki i jego grobowca oraz głównym projektantem trzech ołtarzy papieskich w Warszawie w 1984, 1991 i 1999 roku.

Relacje z obchodów rocznicowych w innych miastach:

• Zabrze 
• Olsztyn
• Płock
• Kraków
• Elbląg
• Radom
• Lublin
• Gdańsk
• Łowicz
• Opole