Otaczał opieką duchową osoby, które w konsekwencji trudnych przeżyć wojennych odeszły od Kościoła. Przebywając w szpitalu w Gorlicach w 1945 r., był bardzo intensywnie zaangażowany w działalność duszpasterską.

"Gdy po wyzdrowieniu pozostał na miejscu Kapelanem Szpitalnym, to naprawdę nie do uwierzenia, co to był za dziwny Kapłan – całymi nocami szukał po męskich salach dla Chrystusa dusz. […]. O godzinie 21 już wychodził ze swojego pokoiku […] i gdy przyszłam na sale męskie, zawsze zastawałam Go przy jakimś łóżku, siedzącego i nachylonego nad głowizną chorego. […] Ojciec Gurgacz w każdą noc leżał krzyżem na miejscu przy ołtarzu, gdzie w dzień stał w czasie Mszy Świętej i gdy weszłam do kaplicy to ani drgnął. Zrazu byłam nieraz wzruszona do łez, ale potem się już przyzwyczaiłam. Wracał do swojego pokoiku dopiero o godzinie 3 lub 3.30. O godzinie 6 roznosił po wszystkich salach chorym Komunię Świętą, o 7.00 miał Mszę świętą i do 10.00 modlił się w kaplicy. Dopiero po 10.00 jadł śniadanie – wspominała po latach pielęgniarka, która często od niego słyszała: „Lecę, może mi kochany Bóg dopomoże, że upoluję coś dla Niego. Bardzo proszę o nockę w mojej intencji”.

„Praca szpitalna daje nieocenione korzyści dla pracy kapłańskiej. Można tu obserwować całkiem odmienną psychologię chorych i potężne działanie łaski […]. Szpital dla wielu jest domem rekolekcyjnym, zmienia całkowicie dawnych niedowiarków lub nałogowych grzeszników, nawet rodzi powołania zakonne” – dostrzegał ks. Gurgacz, ciesząc się z każdej osoby odnajdującej Boga i Jego działanie w ich życiu. Wśród nawróconych był m.in. por. AK-WiN Jan Matejak.

- W latach 1948-49 był kapelanem Polskiej Podziemnej Armii Niepodległościowców. Był to czas dla tego podziemia najtrudniejszy. Po sfałszowanych wyborach, kiedy społeczeństwo polskie przechodziło z postaw oporu wobec komunizmu do postawy przystosowania, wielu myślało, że będziemy poddani sowieckiej dominacji przez kolejne dekady – mówił dr Filip Musiał, dyrektor Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL podczas otwarcia wystawy „Ks. Władysław Gurgacz. Kapelan Polski Podziemnej”.

Ks. Gurgacz otoczył opieką duchową młodych żołnierzy, odprawiał przez szereg miesięcy Msze św., spowiadał, był duszpasterzem, doradcą dowódcy i uczył żołnierzy, prowadząc wykłady z matematyki, fizyki, filozofii czy Katolickiej Nauki Społecznej. Urodził się 2 kwietnia 1914 r. w Jabłonicy Polskiej na Podkarpaciu.

– Za tę działalność edukacyjną został skazany na śmierć i zamordowany w więzieniu przy ul. Montelupich w Krakowie. Dziś obchodzimy 73. rocznicę jego śmierci. Rok temu odbył się w Krakowie pogrzeb, gdzie z wojskowymi honorami pochowano ks. Gurgacza na nowej kwaterze wojennej na Cmentarzu Rakowickim. Tak jak chowani powinni być bohaterowie narodowi. Został odnaleziony i zidentyfikowany w wyniku prac poszukiwawczych Instytutu Pamięci Narodowej – podkreślił dyrektor.

"Ci młodzi ludzie, których tutaj sądzicie, to nie bandyci, jak ich oszczerczo nazywacie, ale obrońcy Ojczyzny! Nie żałuję tego, co czyniłem. Moje czyny były zgodne z tym, o czym myślą miliony Polaków, tych Polaków, o których obecnym losie zadecydowały bagnety NKWD. Na śmierć pójdę chętnie. Cóż to jest zresztą śmierć? Wierzę, że każda kropla krwi niewinnie przelana zrodzi tysiące przeciwników i obróci się wam na zgubę" - mówił ks. Władysław Gurgacz „Sem” na sali sądowej 12 sierpnia 1949 r.

Autorami wystawy są Dawid Golik i dr hab. Filip Musiał, a kuratorkami – Agnieszka Masłowska i Roksana Szczypta-Szczęch. Ekspozycja na 18 planszach przedstawia dzieciństwo, młodość, kapłaństwo oraz czas wojny i żołnierską posługę jezuity. Po raz pierwszy w Warszawie pokazano unikalne pamiątki: naczynia liturgiczne, obrazy, które własnoręcznie malował, a także odnalezione artefakty jego leśnego oddziału, w którym służył po wojnie. Eksponowany jest również jego osobisty ryngraf.

Wystawa  „Ks. Władysław Gurgacz. Kapelan Polski Podziemnej” będzie eksponowana w Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL przy ul. Rakowieckiej 37 w Warszawie w dni powszednie od wtorku do niedzieli. Można ją zwiedzać bezpłatnie z przewodnikiem tylko po wcześniejszym zgłoszeniu mailowo: edukacja@muzeumrakowiecka37.pl lub telefonicznie: 22 547 9607, 22 547 96 10.