Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków objął ochroną figurę Madonny z Dzieciątkiem dłuta Zofii Trzcińskiej- -Kamińskiej.
Rzeźba powstała na rok przed wybuchem powstania warszawskiego, w 1943 r. Na cokole przymocowano kamienną tabliczkę z rytą inskrypcją: „Pod Twoją obronę/ Uciekamy się /19 X 1943 R”. Z boku, z lewej strony, znajduje się tablica informacyjna z 1993 r.: „Figurę Matki Boskiej wykonała/ Zofia Trzcińska-Kamińska/ 1890–1977/ Rzeźbę poświęcił/ o. Edward Kosibowicz S.J./ Zamordowany 2 VIII 1944”.
Mieszkająca w Warszawie rzeźbiarka Zofia Trzcińska-Kamińska wykonała figurę na zamówienie mieszkańców osiedla ówczesnej Spółdzielni Mieszkaniowej Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. Kompozycja posągu utrzymana jest w stylistyce modernistycznej, wpisującej się w architekturę powstałej w latach 30. XX wieku kolonii mieszkaniowej. To artystyczna kontynuacja motywu Matki Boskiej Akademickiej – kamiennej rzeźby znajdującej się na dziedzińcu Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej, wykonanej przez artystkę ok. 1938 r. „Figura jest charakterystyczna dla twórczości Zofii Trzcińskiej-Kamińskiej. Posiada niezaprzeczalne wartości artystyczne. Łączą się z nią także wartości naukowe, wynikające z możliwości pogłębienia studiów nad twórczością artystyczną rzeźbiarki z okresu II wojny światowej, szczególnie w świetle tego, że w 1939 r. i podczas Powstania Warszawskiego straciła większość swoich rzeźb w związku z kolejnymi pożarami. Posiada również wartość historyczną, jako przedmiot kultu i przejaw religijności rozwijającej się w Warszawie w latach okupacji” – uzasadnił swoją decyzję prof. Jakub Lewicki, mazowiecki wojewódzki konserwator zabytków.
Zofia Trzcińska-Kamińska urodziła się w rodzinie szlacheckiej drugiego dnia świąt Bożego Narodzenia 1890 r. w miejscowości Wieprzce na Zamojszczyźnie. Dzieciństwo i młodość spędziła w Leścach koło Garbowa, u dziadków Laury i Dionizego Trzcińskich. W przesiąkniętym tradycją domu rodzinnym kultywowano pamięć generała Wojska Polskiego w powstaniu listopadowym, Henryka Kamieńskiego. Zofia studiowała rzeźbę w Warszawskiej Szkole Sztuk Pięknych pod okiem Xawerego Dunikowskiego, potem w pracowni malarskiej Władysława Ślewińskiego. Pracowała pod kierunkiem Leona Wyczółkowskiego, a następnie uczyła się malarstwa pod kierunkiem Maurce Denisa w Académie Ranson we Francji.
We wrześniu 1915 r. zaciągnęła się – jako Zygmunt Tarło – do II Brygady Legionów Polskich i w pełnym rynsztunku wyruszyła na półtora miesiąca na front. W roku 1916 powróciła do Warszawskiej Szkoły Sztuk Pięknych na kurs rzeźby prof. Edwarda Wittiga. Pracowała pod kierunkiem rzeźbiarza Antona Hanaka, ucząc się techniki kucia w marmurze oraz podstaw monumentalnej rzeźby kompozycyjnej. Miała własną pracownię na Rynku Starego Miasta, a następnie przy ul. Myśliwieckiej. W 1921 r. powstała jedna z najsłynniejszych realizacji rzeźbiarskich Trzcińskiej-Kamińskiej – „Jutrzenka” w Łazienkach. Po wojnie poświęciła się rzeźbie sakralnej. Pierwszą pracą był posąg Matki Bożej w białym marmurze dla kościoła Zbawiciela w Warszawie. Jest autorką płaskorzeźby kard. Augusta Hlonda w archikatedrze św. Jana. Spod jej dłuta wyszły też krucyfiks z Chrystusem Triumfującym dla Uniwersytetu Warszawskiego, figura Bogurodzicy dla Politechniki Warszawskiej, pomnik Serca Jezusa dla Gostynia, krucyfiks dla kościoła w Pruszkowie oraz cykl płaskorzeźb Madonny i świętych, m.in. św. Franciszka, św. Józefa, św. Katarzyny Sieneńskiej, Królowej Jadwigi i św. Dominika.
Jej dziełem są też pomniki: Józefa Piłsudskiego, konny posąg gen. Józefa Hallera czy posąg Bolesława Chrobrego, wykonała także godło państwowe, umieszczone w Sejmie.
Płaskorzeźbę przedstawiającą Matkę Boską Częstochowską, której odlew wykonała w brązie, wręczył papieżowi z okazji Millennium kard. Stefan Wyszyński. W kościele dominikanów na warszawskim Służewie, po prawej stronie nawy bocznej, znajduje się figura św. Józefa Zasłuchanego jej autorstwa. Dzieła Zofii Trzcińskiej-Kamińskiej znajdują się w ponad 50 kościołach, m.in. w Warszawie, Krakowie, Tyńcu, Katowicach, Toruniu, Płocku, Szczecinie, Łodzi, Łomży, Lublinie, Garbowie, w seminariach duchownych, kaplicach klasztornych dominikanek, urszulanek szarych. Zofia Trzcińska-Kamińska zmarła 27 października 1977 r. w Warszawie. Pochowana została w habicie dominikańskim z racji przynależności do Trzeciego Zakonu św. Dominika. Spoczęła na cmentarzu powązkowskim w Alei Zasłużonych, obok swojego męża Zygmunta Kamińskiego, grafika i malarza, profesora Politechniki Warszawskiej, wychowawcy pokoleń architektów polskich. Na zaprojektowanym przez nią samą nagrobku widnieją słowa: „Służcie narodowi i sztuce prowadzącej do Boga jako źródła piękna”.
Wyraź swoją opinię
napisz do redakcji:
gosc@gosc.plpodziel się