Zryw z 1863 r. nazywany jest też wojną kobiecą. Niektórzy nawet przypisują paniom sam jego wybuch. Zorganizowane z inicjatywy Seweryny z Pruszaków Duchińskiej w pięcioosobowe grupy tzw. piątki, a w Warszawie w kumy, zostały włączone w strukturę podziemnej Organizacji Narodowej. Działały pod płaszczem stowarzyszeń charytatywnych i religijnych. Po wybuchu powstania Rząd Narodowy przekształcił je w Komitety Niewiast Polskich, które działały na terenie wszystkich zaborów. Struktury wypracowane także przez kobiety w powstaniu styczniowym zostały później wykorzystane w Polsce podczas II wojny światowej.