Kończą się obchody 100-lecia samodzielności Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego. Ich ostatnim akcentem będzie uroczysta św. Liturgia w niedzielę 17 listopada w cerkwi Hagia Sophia w Warszawie, świątyni, której poświęcenie 14 maja 2023 roku rozpoczęło jubileusz.
W rocznicę podpisania aktu o samodzielności cerkwi prawosławnej w Polsce 13 listopada w katedrze św. Marii Magdaleny w Warszawie abp. Sawa Hrycuniak przewodniczył liturgii dziękczynnej. Uczestniczył w niej także bp Romuald Kamiński, bp Michał Janocha, sekretarz stanu Wojciech Kolarski i marszałek województwa mazowieckiego Adam Struzik.
Przed liturgią głos zabrał metropolita Sawa, który mówił, że prawosławie dotarło na ziemie Polan i Wiślan w IX wieku.
- Przynieśli je w języku Polan i Wiślan święci bracia Cyryl i Metody. Dziś my jesteśmy ich kontynuatorami. Mimo wielu trudności prawosławie nigdy nie ustawało – mówił, podkreślając, że sytuacja zmieniła się wraz z odzyskaniem przez Polskę niepodległości w 1918 r., w które wkład miało również prawosławie.
Podczas liturgii zamiast kazania odczytano przesłanie Soboru Biskupów z okazji 100-lecia autokefalii. “Droga do naszej samodzielności administracyjnej, na tle całej historii, rozpoczęła się tragiczną śmiercią śp. metropolity Jerzego Jaroszewskiego, którego w modlitwie wspominaliśmy 8 lutego 2024 roku. To on był inicjatorem nadania autokefalii po odzyskaniu niepodległości Rzeczypospolitej w 1918 roku. Niestety, nie doczekał, aby cieszyć się swoim osiągnięciem - napisali prawosławni biskupi, zaznaczając, że należy pamiętać, iż prawosławie jest obecne na przestrzeni całej 1000-letniej historii polskiej państwowości.
Wokół prawosławnej katedry na pl. Wileńskim jest udostępniona plenerowa wystawa fotograficzna „100 lat autokefalii. 1000 lat historii”, która skupia się na współczesnym życiu cerkwi w Polsce – zarówno na ważnych wydarzenia, jak i codzienności.
Wieczorem w Zamku Królewskiego odbył się koncert muzyki cerkiewnej i patriotycznej. Wystąpiły Chór Szkół Teologicznych, chór parafii św. Sofii Mądrości Bożej w Warszawie, chór Monasteru w Turkowicach, Męski Chór Wojskowy STRATOS, chór parafii św. Jana Klimaka w Warszawie oraz chór parafii Św. Marii Magdaleny w Warszawie.
Uroczystości jubileuszu stulecia autokefalii honorowym patronatem objął prezydent Andrzej Duda, “jako wyraz głębokiego szacunku i uznania dla starań o własną, niezależną tożsamość eklezjalną oraz dla patriotyzmu i umacniania więzi z odrodzonym, niepodległym państwem polskim, kultywujący wielowiekowe tradycje wolności religijnej”.