Wyróżnienie od pół wieku przyznawane jest twórcom, badaczom i organizacjom, które chronią, rozwijają i promują dziedzictwo polskiej kultury tradycyjnej.
- Dzięki nim nasza kultura jest wciąż kulturą żywą – mówiła na gali Hanna Wróblewska, minister kultury i dziedzictwa narodowego.

W tym roku komisja konkursowa, przyznając dodatkowo trzy wyróżnienia, wyłoniła 17 laureatów 50. Nagrody im. Oskara Kolberga. Otrzymali oni medale projektu Anny Jarnuszkiewicz, pamiątkowe dyplomy oraz nagrody finansowe ufundowane przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Samorząd Województwa Mazowieckiego.

Galę poprowadzili Elżbieta Legierska, mistrzyni folkloru Beskidu Śląskiego, oraz Krzysztof Trebunia-Tutka, muzyk.

Dzień przed galą 8 lipca zostały otwarte dwie wystawy towarzyszące nagrodzie. Pierwszą „Laureaci 50! Nagrody im. Oskara Kolberga”  można do 8 sierpnia oglądać w galerii „Okno na Kulturę" na Krakowskim Przedmieściu 17 w Warszawie. Druga to ekspozycja plenerowa o historii nagrody. Jest ustawiona przed Kordegardą i będzie dostępna do 28 lipca. 

Przez 50 lat istnienia nagrody „Za zasługi dla kultury ludowej”, odebrało ją łącznie 854 laureatów. 

Foto Gość DODANE 09.07.2025 AKTUALIZACJA 10.07.2025

Laureaci 50. Nagrody im. Oskara Kolberga

​Komisja konkursowa jubileuszowej edycji nagrody wyróżniła 17 laureatów w siedmiu kategoriach, przyznając ponadto trzy dodatkowe wyróżnienia. Doceniono zarówno mistrzów tradycji – gawędziarzy, śpiewaków i budowniczych instrumentów – jak i regionalnych badaczy, poetów czy zespoły ludowe. Wśród nagrodzonych znaleźli się plastycy zachowujący lokalne techniki rzeźbiarskie i malarskie, śpiewacy kultywujący dialektyczne pieśni obrzędowe oraz animatorzy, którzy poprzez festiwale i warsztaty przekazują wiedzę o zwyczajach i strojach swych regionów.  

W tym roku otrzymali ją:
1. w kategorii dla twórców z dziedziny sztuki i rękodzieła ludowego, muzyki, tańca, śpiewu oraz budowy instrumentów ludowych:
    • Janina Boroś – twórca plastyki obrzędowej specjalizująca się w pisankach rytowniczych, palmach i wycinankach, która tworzy także firanki i ozdoby choinkowe, a jako poetka publikuje w „Twórczości Ludowej”. Jest też autorką tomiku poezji „Za wszystko dziękuję Ci Boże”.  Mieszka na Lubelszczyźnie. 
    • Maria Chlastawa – jedna z najstarszych aktywnych malarek z Zalipia, która oprócz charakterystycznych kwiatowych malowideł tworzy tradycyjne wycinanki, firanki i ażurowe obrazy, zachowując lokalny styl Powiśla Dąbrowskiego. Mieszka w woj. małopolskim.  
    • Beata Legierska – koronczarka z Koniakowa wykonująca czepce techniką szydełkową, igiełkową i teneryfową, która prace prezentowała w Polsce, Czechach, Niemczech, Francji, Szwajcarii oraz Japonii. 
    • Marta Walczak‑Stasiowska – malarka na szkle uznawana za jedną z najbardziej tradycyjnych artystek Podhala, której obrazy malowane na ciemnym tle nawiązują do dawnych motywów religijnych i pasterskich. Jest matką zastępczą i mieszka w Zakopanem. 
    • Janina Pydo – śpiewaczka z Roztocza Zachodniego o unikatowym repertuarze pieśni obrzędowych, religijnych i świeckich wykonywanych w tradycyjnej gwarze. Mieszka na Biłgorajszczyźnie. 

2. w kategorii II dla mistrzów tradycji:
    • Franciszek Jesiak – śpiewak, tancerz i budowniczy dud biskupiańskich, bohater filmu Wesele w Krobi Starej, współtwórca festiwalu Tabor Wielkopolski i aktywny mentor młodych muzyków. Mieszka w  woj. wielkopolskim.

3. w kategorii III dla pisarzy i poetów ludowych:
    • Franciszka Ogonowska – poetka i prozaiczka, której teksty publikowane są m. in. w „Twórczości Ludowej” i dokumentują codzienność i obrzędowość regionu. Mieszka na Zamojszczyźnie. 

4.  w kategorii IV dla badaczy, naukowców, regionalistów, działaczy społeczno‑kulturalnych, popularyzatorów:
    • pośmiertnie Edward Henryk Cyfus – gawędziarz, pisarz i depozytariusz gwary warmińskiej; autor ponad dwustu gawęd oraz elementarza i słownika gwary warmińskiej, propaguje tradycje Warmii w całym kraju.  Nagrodę odebrała córka i kontynuator działań wyróżnionego.
    • Remigiusz Mazur‑Hanaj – muzyk, etnograf, animator i publicysta, który  dokumentuje muzykę ludową in crudo i jest współinicjatorem Domów Tańca, współautorem i współredaktorem źródłowych publikacji etnomuzykologicznych. Odnowił tradycję lirniczą w Polsce. Mieszka w Milanówku na Mazowszu. 
    • Siostry Aldona Wojciechowska z domu Aleksa i Anastazja Sidor z domu Aleksa – badaczki i animatorki kultury litewskiej na Suwalszczyźnie, które prowadzą muzeum etnograficzne, organizują spektakle obrzędowe i warsztaty rękodzieła, publikują prace naukowe. Mieszkają na Suwalszczyźnie. 
5.  w kategorii V dla kapel ludowych:
    • Kapela Ochodzita – kapela smyczkowa założona w 1995 roku, która prezentuje muzykę górali żywieckich i śląskich na tradycyjnym instrumentarium skrzypcowo‑basowym. Muzycy mieszkają  w Beskidzie Śląskim i Żywieckim.
6. w kategorii VI dla zespołów folklorystycznych:
    • Zespół Górali Czadeckich „Dawidenka” – wielopokoleniowa grupa odtwarzająca pieśni, tańce i stroje górali czadeckich przesiedlonych z Bukowiny. Mieszkają na Dolnym Śląsku. 
    • Podhale Grupa Spiska z Jurgowa – zespół promujący folklor polskiego Spisza; prezentuje męskie tańce pasterskie, zwyczaje oraz unikatowy strój spiski. 
    • Zespół Regionalny „Zbójnicek” z Zębu – zespół kultywujący i przekazujący młodszym pokoleniom tradycje góralskie, podhalańskie tańce, śpiew i zwyczaje. W ramach zespołu funkcjonuje sekcja dziecięca „Mały Zbójnicek”. Mieszkają na Podhalu.

7. w kategorii VII – nagroda honorowa dla instytucji i organizacji działających na rzecz kultury ludowej:
    • Limanowski Dom Kultury.
    • Śląski Związek Chórów i Orkiestr. 

Nagrodę Marszałka Województwa Mazowieckiego otrzymał:
    • Zdzisław Kwapiński – radomski skrzypek, który z Kapelą ze Wsi Warszawa nagrał album Re:akcja Mazowiecka. 

W tym roku z okazji  jubileuszu nagrody Narodowy Instytut Muzyki i Tańca we współpracy z Polskim Radiem przygotował unikatowe nagrania archiwalne laureatów Nagrody im. Oskara Kolberga z zasobów Polskiego Radia. Dwupłytowy album, udostępniony także w popularnych serwisach streamingowych, stanowi  muzyczną panoramę dorobku wybitnych artystów ludowych nagrodzonych na przestrzeni pięćdziesięciu lat. Wyboru nagrań dokonali Maria Baliszewska i Piotr Dorosz.

Nagroda im. Oskara Kolberga jest przyznawana od 1974 roku za szczególne zasługi i działania na rzecz kultury ludowej przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Jest najważniejszym wyróżnieniem w dziedzinie kultury ludowej w Polsce i najdłużej przyznawanym.

Gala odbyła się pod patronatem "Gościa Niedzielnego".

Foto Gość DODANE 09.07.2025

Gala wręczenia nagród „Za zasługi dla kultury ludowej”

​W tym roku Nagroda im. Oskara Kolberga „Za zasługi dla kultury ludowej” wkracza w złoty jubileusz. Tegoroczną galę ich wręczenia poprowadzili Elżbieta Legierska, mistrzyni folkloru Beskidu Śląskiego oraz Krzysztof Trebunia-Tutka, podhalański muzyk. Z rąk Hanny Wróblewskiej, ministra kultury i dziedzictwa narodowego laureaci otrzymali medale im. Oskara Kolberga projektu Anny Jarnuszkiewicz oraz pamiątkowe dyplomy.Wydarzenie uświetniły występy nagrodzonych.