Konferencja została zorganizowana przez Archidiecezję Warszawską, we współpracy z Akademią Katolicką w Warszawie. Głównym organizatorem był ks. dr Andrzej Tulej, delegat ds. dialogu z judaizmem oraz moderator Dzieła Biblijnego im. Jana Pawła II w archidiecezji warszawskiej.

Foto Gość DODANE 28.10.2025 AKTUALIZACJA Dziś 10:47

Dzieci jednego Boga

Konferencja "Nostra Aetate na rzecz dialogu, pokoju i harmonii" odbyła się z okazji 60. rocznicy ogłoszenia deklaracji soborowej, postulując pogłębienie dialogu międzyreligijnego w duchu wzajemnego szacunku i poszukiwania wspólnych wartości.  

Wprowadzenie do konferencji wygłosił bp Piotr Jarecki. Biskup pomocniczy archidiecezji warszawskiej podkreślił wagę dialogu międzyreligijnego, cytując Jana Pawła II, że "Dialog nie jest tylko wymianą myśli, ale zawsze w jakiś sposób wymianą darów". Następnie uczestnicy wysłuchali referatów poświęconych historii powstania deklaracji oraz o dialogu Kościoła katolickiego z różnymi religiami niechrześcijańskimi.

Ks. dr Andrzej Tulej przedstawił krótko historię powstania deklaracji "Nostra Aetate", zwracając uwagę na burzliwy proces jej powstawania. Podkreślił, że deklaracja została przyjęta jednak znaczną większością głosów ojców soborowych, co świadczy o jej przełomowości. Zauważył również, że pierwotnie miała ona dotyczyć relacji z Żydami, a ostatecznie objęła także inne religie.

Dialog z hinduizmem przedstawił prof. Maria Krzysztof Byrski, orientalista, indolog, były ambasador RP w Indiach i autor ponad 100 publikacji, w tym książek "Spotkanie z hinduizmem" i "Śruti, czyli staroindyjskie słowo usłyszane". W swoim wystąpieniu koncentrował się na poszukiwaniu wspólnego DNA między chrześcijaństwem a wedyjskim hinduizmem, widząc je w pojęciach miłości i racjonalności (świadomości). Przywołał hymny wedyjskie, takie jak hymn do Wszechstwórcy i hymn Nieniebytowy, a także omówił ideę ofiary stwórczej, szukając podobieństw do ofiary krzyżowej Chrystusa.

Dialog z buddyzmem zaprezentował ks. prof. Leonard Fic, specjalizujący się w religiach Indii i Dalekiego Wschodu (hinduizm, buddyzm) oraz dialogu międzyreligijnym, teologii fundamentalnej i misjologii. Skupiając się na perspektywach tego dialogu po "Nostra Aetate", podkreślił, że deklaracja stanowiła przełomowy moment i "punkt asekuracyjny" dla rozwoju tej relacji. Mimo różnic, zwłaszcza w kwestii Boga, deklaracja otworzyła drogę do pozytywnego dowartościowania buddyzmu, widząc w nim prawdy dotyczące cierpienia i drogi do doskonałego wyzwolenia. Sobór dostrzegł i uznał, że w buddyzmie istnieje "prawda i świętość" oraz wartości zbawcze. Wskazał na potrzebę prowadzenia dialogu w oparciu o wspólne wartości natury ludzkiej. Deklaracja bez zastrzeżeń zaliczyła buddyzm do wielkich religii świata, pomimo że nie odwołuje się on do relacji z Bogiem Stwórcą.

Dialog z islamem omówiła prof. Agata Skowron-Nalborczyk, współprzewodnicząca ze strony katolickiej Rady Wspólnej Katolików i Muzułmanów oraz autorka książek, m.in. "Nie bój się islamu". Wyjaśniła, że dla muzułmanów chrześcijaństwo jest "religią poprzedzającą", a jego wyznawcy są ludźmi Księgi, mającymi wspólne filary wiary, w tym wiarę w Boga Stwórcę, sąd ostateczny i życie pozagrobowe. Podkreśliła, że w muzułmańskiej perspektywie nie należy nawracać siłą, lecz świadectwem. Przywołała znaczenie dokumentu o braterstwie ludzkim podpisanego przez papieża Franciszka i wielkiego imama Al-Azharu jako realizacji ideałów "Nostra Aetate".

Dialog z judaizmem przedstawił rabin Icchak Rapoport, który pełnił funkcję naczelnego rabina Wrocławia i Śląska, a obecnie jest jednym z rabinów ortodoksyjnej synagogi im. Nożyków w Warszawie. Rabin zwrócił uwagę na to, że "Nostra Aetate" najwięcej uwagi poświęca właśnie relacjom chrześcijan z Żydami, co jest kluczowe dla serca tej deklaracji. Posłużył się przykładem roku hebrajskiego, aby pokazać, że moment ogłoszenia deklaracji (drugi Cheszwan) nawiązuje do duchowego sensu miesiąca Chechwan, który jest czasem, kiedy Bóg ratuje ludzkość Słowem.

Na zakończenie ks. dr Andrzej Persidok, wykładowca teologii fundamentalnej, religiologii i ekumenizmu w Akademii Katolickiej w Warszawie, przedstawił perspektywy dialogu międzyreligijnego, wskazując, że ten dialog jest szansą i wyzwaniem dla Kościoła. Podkreślił, że należy go prowadzić w duchu umiarkowanego optymizmu, szukając wspólnych wartości. Podkreślił, że to zaufanie do Boga, który działa również w innych religiach, powinno stanowić podstawę do dalszego dialogu.