Krzyż to więcej niż medal. Odznaczeni za działalność w podziemiu

Krzyże Wolności i Solidarności otrzymali zasłużeni działacze opozycji antykomunistycznej z lat 1956-1989. Wśród uhonorowanych znalazł się ks. Sikorski, który podczas dekoracji krzyżem odebrał od dawnych opozycjonistów najwięcej oklasków. Kapłan był aktywnym działaczem niepodległościowym. Po wprowadzeniu stanu wojennego został kapelanem internowanych i uwięzionych w Zakładzie Karnym Warszawa-Białołęka. Kolportował wydawnictwa podziemne, a także udzielał wsparcia więzionym. Pomagał również w przekazywaniu wiadomości i lekarstw wśród internowanych.

Krzyżem Wolności i Solidarności zostali odznaczeni m.in. Jan Albin Bryłowski, Witold Janusz Chodakiewicz, Ryszard Jan Czaicki, Ewa Regina Guziołek-Tubelewicz, Mieczysław Zbigniew Jankowski, Grażyna Janina Jentys, Feliks Karwowski, Teresa Stanisława Kucharska-Górska, Adam Antoni Kunicki, Andrzej Jan Miążkiewicz, Wojciech Jerzy Muszyński, Piotr Niewiarowski, Jan Ossowski, Teresa Jolanta Pękalska, Alina Maria Pliszka, Tadeusz Radomyski, Alfred Rosłoń, Henryk Rowicki, Włodzimierz Dariusz Tarwacki, Mieczysław Arkadiusz Wieczorek i Włodzimierz Żarnecki.

Kilku opozycjonistów zostało odznaczonych pośmiertnie: Robert Iwanicki, Ewa Magdalena Kunicka, Edmund Jerzy Parzyszek, Andrzej Roman, Piotr Zygmunt Skórzyński i Witold Kazimierz Wierzejski. Uroczystość zakończył koncert okolicznościowy, na którym wystąpili Paweł Piekarczyk i Leszek Czajkowski.

Krzyż Wolności i Solidarności został ustanowiony przez Sejm w 2010 r. dla uhonorowania osób, które w latach 1956-1989, "mimo zagrożenia bezpośrednimi represjami, zasłużyły się czynnie dla odzyskania przez Polskę pełnej niepodległości i suwerenności oraz dla obrony praw człowieka i obywatela w PRL". Z wnioskiem o odznaczenie Krzyżem Wolności i Solidarności występuje do Prezydenta RP prezes IPN z inicjatywy własnej lub organizacji społecznych i zawodowych.

Krzyż Wolności i Solidarności jest wzorowany na Krzyżu Niepodległości - drugim po Orderze Wojennym Virtuti Militari najwyższym odznaczeniu wojskowym okresu międzywojennego, ustanowionym przez prezydenta Ignacego Mościckiego dla tych, którzy przyczynili się do odzyskania przez Polskę suwerenności w 1918 roku.