W tym roku mija 100 lat od konsekracji i nadania tytułu bazyliki mniejszej kościołowi Najświętszego Serca Jezusowego na Pradze. Warszawa przeznaczyła 250 tys. zł na kolejny etap prac konserwatorskich, m.in. na remont charakterystycznych schodów.
Wieża bazyliki góruje nad całą Starą Pragą i jest świetnie widoczna z wielu miejsc, to nieodłączny element architektonicznego krajobrazu tej części miasta. Charakterystyczna, przypominająca rzymskie świątynie, bryła kościoła często jest także planem filmowym. „Zagrała” np. w filmach „To ja, złodziej”, „Pręgi” czy „Testosteron”. Od kilku lat Towarzystwo Salezjańskie Inspektoria im. św. Stanisława Kostki prowadzi program przywrócenia budowli jej dawnej świetności. Tegoroczny etap rozpoczęty w maju dotyczy głównie renowacji górnej części elewacji frontowej i schodów wejściowych.
Usunięte będą zanieczyszczenia, uzupełnione ubytki tynku, całość zostanie wzmocniona, zagruntowana i pomalowana. Zostaną również wykonane prace sztukatorskie zdobień i wymiana zniszczonych obróbek blacharskich oraz rynien. Zakończenie prac planowane jest na początek października 2023 r. Wsparcie udzielone w formie dotacji przez Warszawę to 250 tys. zł.
Historia budowy bazyliki Najświętszego Serca Jezusa wiąże się z osobą znanej filantropki – księżnej Marii Radziwiłłowej z Zawiszów, która finansowo i moralnie wspierała to dzieło. Pierwsze plany budowy kościoła sięgają roku 1880, kiedy para książęca – Michał i Maria Radziwiłłowie spotkała się we Włoszech z późniejszym świętym Janem Bosko. Niestety skomplikowała je nagła śmierć księcia Michała w 1903 r.
Do budowy już tylko samego kościoła doszło w latach 1909–1923 na Michałowie (nazwa tej części Pragi pochodzi od imienia księcia Michała Radziwiłła). Zaprojektował go architekt Łukasz Wolski, a zmiany wprowadził architekt Hugon Kudera. Modyfikacja projektu doprowadziła do sporu pomiędzy projektantami, który musiał rozstrzygać sąd arbitrażowy przy Kole Architektów w Warszawie. Nuncjusz papieski Achille Ratti interesował się postępem prac budowlanych, a po wyborze na papieża, jako Pius XI, w 1923 r. nadał świątyni zaszczytny tytuł bazyliki mniejszej. „Najpiękniejszy kościół w Polsce” – miał zakrzyknąć podczas nawiedzenia w 1921 r. budującej się świątyni. Dwa lata później, w dokumencie nadającym tytuł bazyliki mniejszej napisał: „Wiemy bowiem doskonale, że świątynia ta, wzniesiona z przedziwnym kunsztem według starożytnego stylu na wzór Bazylik Wiecznego Miasta, zajmuje naprawdę wybitne miejsce między świątyniami zdobiącymi miasto stołeczne Warszawę”.
Kościół wzorowany jest na bazylice św. Pawła za Murami. Chociaż konsekracji kościoła dokonano w 1923 roku, prace przy wystroju wnętrz, ale także duża część głównych prac budowlanych, trwały jeszcze długo. Wieża kościoła została dokończona dopiero w latach 1996–2001. W kolejnych dokonano także wielu korekt redukujących i upraszczających pierwotny zamysł projektanta. Pomimo wszystkich zmian obiekt dalej stanowi bardzo udaną kompilację wczesnochrześcijańskich, rzymskich bazylik.
W uroczystość Najświętszego Serca Jezusa w 2018 r. bazylika mniejsza przy ul. Kawęczyńskiej została ogłoszona sanktuarium diecezji warszawsko-praskiej.
Życzeniem księżnej Radziwiłłowej było, by świątynia Najświętszego Serca Jezusowego na Pradze była też centrum wychowawczym dla dzieci i młodzieży, dlatego duszpasterstwo powierzono salezjanom. Dziś prowadzą oni, obok tradycyjnego duszpasterstwa, m.in. oratorium, do którego codziennie przychodzi prawie setka dzieci od podstawówki, przez gimnazjum, po liceum. W budynku są świetlica, stołówka, bilard i trampolina, działa Salezjańska Organizacja Sportowa SALOS. W podziemiach świątyni, w ramach Oratorium św. Jana Bosko, swoje sztuki wystawia także profesjonalny teatr.
Zobacz także: